Bussemaker: 'Stel oud-bestuurders ROC Leiden persoonlijk aansprakelijk'

Bussemaker neemt daarmee het advies over van een commissie onder leiding van de Rotterdamse hoogleraar Pauline Meurs. In het rapport Ontspoorde ambitie, dat dinsdag gepresenteerd werd, schrijft Meurs dat de toenmalige bestuurders 'verliefd waren' op de vastgoedplannen. Daardoor verdwenen 'overwegingen van onderwijskwaliteit in de besluitvorming over de nieuwbouw naar de achtergrond'.

'Dit vind ik onacceptabel', aldus Bussemaker over de risico's en verplichtingen rond de nieuwbouw.

40 miljoen euro

ROC Leiden verhuisde de afgelopen jaren van circa twintig kleine onderwijslocaties naar twee nieuwe gebouwen naast de stations Leiden Lammenschans en Leiden Centraal. Door de nieuwbouw stegen de huisvestingslasten dermate dat een faillissement dreigde. In juni besloot Bussemaker de portemonnee te trekken. De 40 miljoen euro voor de redding van ROC Leiden komt ten laste van de mbo-sector.  

Het college van bestuur van ROC Leiden had tussen 2001 en 2011 meer aandacht voor de nieuwbouw dan voor het onderwijs, oordeelt de commissie-Meurs. Bestuurders lieten zich te veel leiden door 'een beperkt gezelschap van enkele externe adviseurs'. Er werd niet of nauwelijks tegenspraak georganiseerd. Dat leidde tot 'onverantwoorde risico's'.

ROC Leiden

De Tweede Kamer heeft in juni een motie van de VVD verworpen om de geldkraan voor de noodlijdende onderwijsinstelling dicht te draaien. Minister Bussemaker (Onderwijs) gaat de school nu 'gecontroleerd ontmantelen'.

Profiel van oud-bestuurder Jacques van Gaal: doorgewinterde rasbestuurder, kaliber straatvechter (+)

'Verwijtbaar handelen'

De bevindingen kunnen gevolgen hebben voor twee oud-bestuurders van ROC Leiden, collegevoorzitter Jacques van Gaal (inmiddels gepensioneerd) en collegelid Marieke Jas (nu manager bij de Rotterdamse scholenstichting LMC Voortgezet Onderwijs). Volgens de commissie is er voldoende aanleiding voor een nader onderzoek naar 'mogelijk persoonlijk verwijtbaar handelen'. Zo'n onderzoek moet ROC Leiden zelf instellen. Daar is wel enige haast bij, want de kwestie verjaart vermoedelijk in 2017. Of de instelling dat ook daadwerkelijk gaat doen, wil de huidige collegevoorzitter Ricardo Winter nog niet zeggen.

Ook de voormalige raad van toezicht van ROC Leiden krijgt er van de commissie-Meurs van langs. Tot 2006 is de raad 'feitelijk noch formeel aanwezig geweest als interne toezichthouder'. Daarna stelden de toezichthouders wel kritische vragen, 'maar deze komen veelal net iets te laat'. De commissie ziet echter geen aanleiding voor een onderzoek naar verwijtbaar handelen van de leden van de raad van toezicht.  

De commissie is ook kritisch over de rol van de Onderwijsinspectie, het ministerie van Onderwijs, de gemeente Leiden en accountant KPMG.  

Aanvankelijk was het de bedoeling dat ROC Leiden één nieuwe locatie zou krijgen, bij station Leiden Lammenschans. De onderwijsinstelling zou dat gebouw zelf in bezit krijgen. De kosten waren geraamd op 46 miljoen euro, de omvang 32.000 vierkante meter. Uiteindelijk werden twee gebouwen gerealiseerd van in totaal 100.000 vierkante meter. De totale kosten kwamen uit op 222,8 miljoen euro. ROC Leiden werd geen eigenaar, maar huurder van de gebouwen en werd verplicht om 'Lammenschans' op termijn te kopen.