12 duizend banen op tocht bij grootste thuiszorgorganisatie

De thuishulp staat onder druk sinds de huishoudelijke hulp is overgeheveld naar de gemeenten. Die verandering gaat gepaard met een bezuiniging van 40 procent door de rijksoverheid. Sindsdien regent het ontslagen en zijn ook al kleinere organisaties failliet gegaan. Deze zomer verbood de rechter een loonsverlaging die een andere thuiszorgorganisatie, Vérian, eenzijdig had opgelegd. Volgens de rechter was dat in strijd met de cao.    

Nu TSN Thuiszorg uitstel van betaling heeft aangevraagd, gaat de hulp bij de huishouding gewoon door, zei algemeen directeur Zion Jongstra vandaag. 'We zullen maandag hetzelfde doen als vandaag. De dienstverlening gaat door, de arbeidscontracten gaan door.'

Jongstra sprak van een 'onnodige tragedie' en riep de politiek op in te grijpen. 'Niemand wordt er beter van als TSN omvalt. Het is slecht voor cliënten, naar voor de medewerkers, het levert gemeenten een hoop gedoe op en de zorg wordt er niet goedkoper van.'

TSN Thuiszorg wilde eerder dit jaar de lonen van 4.300 thuiszorgers met 20 tot 30 procent verlagen. Vakbond FNV stapte naar de rechter om dat te voorkomen, en won. De loonsverlaging moest worden teruggedraaid. Volgens Jongstra was dat vonnis  'de acute reden' om uitstel van betaling aan te vragen.

'Het ging om mensen die in de hogere functieschalen zitten, maar de meest eenvoudige en meest goedkope thuiszorg doen, waar gemeenten het minst voor betalen. Het kost ons 27 euro per uur, maar de gemeenten betalen er 21 euro per uur voor. Elk uur zes euro hierop toeleggen, dat kunnen we niet volhouden', zei de directeur.

Volgens Jongstra is er meer aan de hand. Gemeenten krijgen minder geld uit Den Haag en willen zelf ook zo min mogelijk betalen. 'Eerst vragen ze of een uurtje zorg goedkoper kan. Daarna of het in minder uurtjes kan. Dat is de meest schadelijke vorm van bezuinigen en dat houden wij niet meer vol.'

Vijf vragen

Lees hier vijf vragen en antwoorden over TSN Thuiszorg.

'Bodem in zicht'

Eerder dit jaar vond er ook een grote ontslagronde plaats bij TSN. Jongstra voorspelde toen dat er nog 'tienduizenden' banen zouden verdwijnen bij thuishulporganisaties in Nederland. 'Ik heb de verantwoordelijkheid iets te doen als ik zie dat er geen reële vooruitzichten bestaan op een duurzame bedrijfsvoering', aldus Jongstra in een interview met NRC Handelsblad.

Volgens de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) zouden er mogelijk 40 duizend cliënten worden getroffen door financiële problemen bij TSN Thuiszorg. 'We vinden dat de zorg voor hen moet worden gegarandeerd. Ze hebben die thuiszorg niet voor niets. Ze hebben er recht op en ze hebben het nodig.' De NPCF roept brancheverenigingen Actiz en BTN op de thuiszorg over te nemen.

Vakbond CNV Zorg & Welzijn vreest een nieuwe grote ontslagronde bij TSN. 'Wij maken ons grote zorgen. Als het uitstel van betaling leidt tot een faillissement, zou dat dramatisch zijn', zegt voorzitter Suzanne Kruizinga.

'Als de grote bedrijven het niet redden, hoe moeten de kleintjes dat dan? Dit is een ramp voor de thuiszorg, heel veel bedrijven staat het water aan de lippen', zegt Branchebelang Thuiszorg Nederland in een reactie. BTN zal een beroep doen op andere thuiszorgorgnisaties 'als het echt niet gaat bij TSN'.

Toon Wennekers van FNV Zorg & Welzijn zegt dat er vanaf maandag een bewindvoerder aan het werk zal zijn.

Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) noemt de situatie bij TSN 'waardeloos'. De minister wil dat 'de onzekerheid voor de medewerkers zo snel mogelijk wordt beëindigd', zodat 'mensen die zorg nodig hebben, die krijgen'.

Flexkracten, zzp-ers en jongeren

Volgens Jongstra is er maar één manier om zorg te leveren voor het geld dat er beschikbaar is: flexkrachten, zzp'ers en jongeren inzetten. 'Ze werken er maximaal twee jaar en staan dan weer buiten, want zo werkt de draaideur.'

Het gevolg is dat de cliënten elke twee jaar een nieuw gezicht zien en dat medewerkers geen bestaanszekerheid hebben. 'Dat is de standaard in de thuiszorg, want dat is het goedkoopst. Maar de vraag is of dat goed is voor cliënten en medewerkers.'

Jongstra zei op een persconferentie dat meer thuiszorgbedrijven in grote problemen zitten. Hij wil dat het kabinet ingrijpt. Volgens Jongstra ligt er nog 70 tot 80 miljoen euro op de plank bij de overheid. 'Het kabinet zegt: we vinden het belangrijk dat mensen in vaste dienst komen, we zijn tegen schijnconstructies. Maar waarom is de overheid niet bereid daarvoor te betalen?'