Ethiek op internet belangrijk voor kinderen
Hilversum
Dat is de uitkomst van het onderzoek ‘Wat voor mediamaker ben jij?’ van Mediawijzer.net onder ruim zesduizend kinderen in groep zeven en acht van de basisschool.
Uit de bevindingen blijkt verder dat kinderen goed nadenken voordat ze filmpjes uploaden, berichten plaatsen of blogs schrijven. Zeker bij het gebruik van social media beschikken kinderen over een groot verantwoordelijkheidsgevoel, is de conclusie van het onderzoek.
Voor de totstandkoming van het onderzoek hebben de kinderen online een test ingevuld. Daarin worden vragen gesteld naar aanleiding van vier filmpjes met situaties uit het dagelijks leven.
In de filmpjes worden de jonge kijkers geconfronteerd met ethische vragen, bijvoorbeeld: ‘Zou jij positief over een product schrijven omdat je het dan gratis krijgt, als je het eigenlijk waardeloos vindt?’ De antwoorden op deze vraag laten een duidelijk ‘nee’ zien. Een derde zou het product wel behandelen, maar bijvoorbeeld schrijven dat het rotzooi is. Een ander deel zou er helemaal niet over schrijven, ‘want je moet altijd eerlijk blijven, anders geloven je volgers je niet meer’.
Op internet worden veel video’s geplaatst van ruzies. Ze worden vaak duizenden keren bekeken, maar de mensen in het filmpje kunnen daar veel last van krijgen. In de test is te zien hoe iemand twee jongens filmt die een klasgenoot pesten. Hij twijfelt en stelt aan de kijker de vraag: zou jij het op internet zetten? Esther van Rijswijk, een van de onderzoekers, is aangenaam verrast over de resultaten. ‘Ik had verwacht dat jongeren bijna alles zouden filmen en delen, maar dat blijkt niet zo te zijn.’ Van Rijswijk was benieuwd naar welke ethische afwegingen kinderen maken op internet. ‘Uit de onderzoeksresultaten en gesprekken die ik met kinderen had, komt een positief beeld naar voren. In de basis beschikt het overgrote deel van de jongeren over een uitstekend moreel kompas. Het is een kleine groep die het beeld creëert dat jongeren zonder nadenken alles op het internet zetten. Zij verpesten het voor de rest’, meent de onderzoeker.
factcheck
Een onderdeel waar kinderen minder goed scoren, is het controleren van berichten op internet. Een derde geeft aan berichten die ze leuk vinden te delen zonder eerst te checken of de inhoud wel klopt. ‘Veel kinderen zeggen dat ze een factcheck niet als hun taak zien. Ze vinden daarnaast dat je die dingen niet zo serieus moet nemen’, legt Van Rijswijk uit. Volgens haar zijn factchecks erg belangrijk. ‘Er zijn gelukkig kinderen die dat ook vinden.’ <
