TV Vooraf: Stoppen is stom

Schuurman volgt een jaar lang ouders van acht jonge talenten. Hoever ga je in het nastreven van een carrière in de topsport of in de muziek? De eerste aflevering gaat over de 15-jarige Janne, die al tien jaar meedraait aan de top van het Nederlandse kunstschaatsen. Kunstschaatsen is haar grootste passie en ze wil er de beste in zijn, zegt ze. Maar hoe authentiek is die wens, als je al sinds je kleutertijd in de ratrace zit?

Haar moeder, die vroeger zelf aan kunstschaatsen deed, lijkt fanatieker dan Janne zelf. Zij straalt als ze erover vertelt, Janne niet. Moeder wijt het aan de puberteit.

De vader van Janne is taxichauffeur en maakt overuren om de dure schaatstrainingen te betalen. ‘We leven veel apart’, vertelt hij. ‘Janne schaatst overdag, ik werk ’s avonds.’ Moeder brengt Janne na schooltijd met de auto naar schaatsbanen door het hele land. De benzinekosten lopen hoog op. Een uur een ijsbaan huren, kost 100 tot 160 euro. Het inhuren van een trainer komt daar nog bij. Verder heeft Janne een mental coach en doet ze aan yoga. Haar ouders willen niet eens weten hoeveel geld er naar het kunstschaatsen gaat.

Jannes trainster moedigt haar aan om alles te geven. Het is alles of niets. Dat houdt ook haar moeder haar voor. Als Janne verzucht ‘mijn benen zijn zo moe’ antwoordt moeder: ‘Zal ik de masseur even bellen?’, terwijl neerploffen op de bank waarschijnlijk ook prima had geholpen. In de zomervakantie gaat ze wekenlang alleen naar Engeland om haar sprongen te oefenen. De rest van het gezin blijft thuis. Geld voor een vakantie is er niet. Broertje Teun (10) baalt daarvan. Hij moet het ook met weinig aandacht doen. Zijn moeder komt nooit kijken bij zijn voetbal – en tenniswedstrijden. ‘Ik mis mijn zus het meest’, zegt hij.

Vader wil er soms mee stoppen, moeder niet. Maar na een gewonnen wedstrijd is het gezin euforisch en is ook vader er weer van overtuigd nog een jaar door te gaan. Janne twijfelt soms ook, maar stoppen is moeilijker dan doorgaan. ‘Stoppen is stom, dan heb ik tien jaar voor niks m’n best gedaan.’ Het gezin lijkt er weinig plezier in te hebben: ze zijn vooral druk en gestrest. Janne moet de kracht om te blijven trainen echt uit haar tenen halen. Je ziet haar niet genieten van het perfectioneren van haar sprongen. Haar doel is simpelweg zichzelf kwalificeren voor het EK, het WK en de Olympische Spelen. ‘Grote wedstrijden die worden uitgezonden op televisie’, zegt ze.

Hopelijk is het een momentopname of inderdaad de puberteit, want als je niet geniet van de weg naar de top, is het perfectionisme alleen nog gericht op waardering krijgen van anderen en laten zien dat je het kunt.