Rutte probeert Poetin opnieuw te overtuigen van MH17-tribunaal

Volgens de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) was het een open en uitvoerig gesprek. Rutte heeft de Russische leider erop gewezen dat hij zich vorig jaar ook aan de resolutie verbond om ruimte te bieden aan de berechting van de verdachten van het neerhalen van het vliegtuig.

Toch lijkt Rusland voorlopig niet van zins mee te werken. Plaatsvervangend ambassadeur Boris Zhilko zei vanmorgen in het AD dat als de daders achter de MH17-ramp Russen blijken te zijn, ze niet worden uitgeleverd aan het buitenland.

Volgens hem zal een Russische rechtbank ze dan berechten. 'Artikel 61 van onze wet verbiedt dat ze worden uitgeleverd. Dat betekent niet dat wij niet willen dat de schuldigen worden gepakt: de Russische Federatie wil laten zien dat we er niets mee te maken hebben. Wij willen onze onschuld bewijzen', zegt hij in de krant.

Opties

De kans op de berechting van de MH17-daders slinkt. Welke opties heeft Nederland om de daders te berechten? Lees hier over vijf mogelijkheden (+).

Stemming

De kans wordt al met al steeds kleiner dat de daders van de ramp, die plaatsvond op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne, voor een rechtbank verschijnen en een straf krijgen. Ondanks Ruttes telefoongesprek zal Rusland het door Nederland gesteunde plan om een speciaal VN-tribunaal op te richten voor MH17 van tafel vegen tijdens een stemming daarover in de VN-Veiligheidsraad. Het kabinet lobbyt daarom alvast voor Plan B, Plan C, Plan D en Plan E.

De absolute voorkeur van het kabinet heeft het om verdachten van de MH17-ramp te berechten via een nog op te richten VN-tribunaal. Rusland is mordicus tegen, waardoor er volgens het adviesteam van het kabinet feitelijk nog maar vier andere opties overblijven. Bij elke nieuwe optie wordt het juridisch en realistisch gezien steeds ingewikkelder om een dader in een beklaagdenbank te krijgen.

Opties

Het kabinet wil niettemin alle opties doorlopen, hoe klein de kans op succes ook is. 'Voor mij staat voorop dat we gerechtigheid krijgen voor slachtoffers en nabestaanden en dat we tot het uiterste gaan om de daders te vervolgen. Dat zijn we hun verplicht', aldus minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken dinsdag vanuit New York.

Premier Mark Rutte denkt er net zo over, getuige de persoonlijke belofte die hij drie dagen na de ramp uitsprak richting nabestaanden: Nederland zal er alles aan doen om verdachten voor het gerecht te slepen.

Zelfs nu Rusland duidelijk laat weten tegen een VN-tribunaal te zijn, neigt Nederland ernaar om een stemming daarover te forceren. De bedoeling daarvan is om 'de Russen kleur te laten bekennen', zodat de wereld kan zien dat ze de speciale rechtbank tegenhouden, vertelt een bron uit kringen rondom het kabinet.

Koenders is dinsdag en woensdag aanwezig bij de VN-vergadering in New York, om voor de vorm nogmaals te vragen aan de Russen of ze mee willen doen. Maar meer nog is hij in New York om er zeker van te zijn dat zijn collega's uit Maleisië, Oekraïne, België en Australië het ook willen laten aankomen op een stemming over het tribunaal. In zekere zin trotseren ze daarmee het machtige Rusland. De partnerlanden moeten bereid zijn de risico's daarvan te aanvaarden.

Rivaliserende resolutie

Rusland brengt woensdag overigens naar verwachting een rivaliserende resolutie in stemming, waarin ook staat dat daders berecht moeten worden, maar waarin met geen woord wordt gerept over een tribunaal.

Alle alternatieven voor een VN-tribunaal voor MH17 zijn grotendeels al uitgewerkt door Nederland. Ze liggen 'klaar op de plank', zegt een andere bron rondom het kabinet. 'Al direct na het neerstorten van het vliegtuig is begonnen met het uitwerken van die plannen.' Loopt één route dood, dan trekt het kabinet simpelweg de volgende optie uit de kast: 'We hebben nooit op één paard gewed.'