Zomerserie: De designjurken van tante Marijke

De regen striemt tegen het raam van de trein. ‘Hjèreven!’ klinkt het door de verlaten coupé. Ik ben in Friesland, Fryslân voor de liefhebber. In Heerenveen stap ik uit en vervolg mijn traject per fiets. De blauwgele ov-fiets steekt fel af tegen de grijze lucht, net als de wapperende, knalrode poncho’s van fietsers die ik onderweg tegenkom. Over kleur gesproken; op mijn kaartje van Google maps prijkt Oranjewoud. De naam van een dorpje, maar ook van een aangrenzend natuurgebied. Het zal vast iets met de koninklijke familie te maken hebben. Ik stel me een bos voor met statige kastanjebomen.

Een wolkbreuk drijft mij naar het winkelcentrum van Heerenveen. Ik schuil onder het afdak van een winkel, want ik heb geen zin om een nat pak te halen op de nullijn. Eerst aan de slag met de opdracht van mijn voorganger, collega Rien van den Berg: ‘Doe de groeten aan tante Marijke’, is de raadselachtige instructie. Ik heb al enige research gedaan: zo ontdekte ik dat 2015 is uitgeroepen tot ‘het jaar van Marijke Meu’. 250 jaar geleden overleed deze Friese vorstin. Maar weet de lokale bevolking dat ook, of is dat een lokkertje om meer toeristen naar de stad te krijgen? Dat lijkt hard nodig, want het is verdacht stil in de winkelstraten. ‘Tante Marijke zeg je? Nooit van gehoord’, is de reactie van de locals die ik spreek. ‘Ik zou het niet weten’, zegt ook Margretha. Ze is geboren en getogen in Heerenveen, maar ‘tante Marijke’ zegt haar niets. De nullijn ook niet, trouwens.

Dan maar even langs de VVV. ‘Marijke Meu is de stammoeder van de Oranjes van nu. Ze is erg geliefd in de provincie’, vertelt medewerker Grietje Nijboer. Museum Heerenveen heeft er zelfs een tentoonstelling aan gewijd: ‘Regentes restyled’. Dat klinkt veelbelovend. Maar de hallen van het museum zijn al even verlaten als de winkelstraten. Er hangen 35 designjurken, die het leven van ‘tante Marijke’, zoals ze liefkozend door de Friezen wordt genoemd, laten zien. Van een eenvoudige zwangerschapsjapon tot een turkooisblauwe jurk met gouden stiksels.

Hoe mooi de jurken ook zijn, alleen ronddwalen in een museum is toch niet zo fijn. Als twee poppen in een donkere zolderruimte mij de stuipen op het lijf jagen (toegegeven: die hoorden niet bij de tentoonstelling, maar ik volgde mijn nieuwsgierigheid) vind ik dat ik voldoende cultuur geproefd heb. Ik keer terug naar het centrum. Een schraal zonnetje breekt door het dichte wolkendek heen. In de grachten liggen boten, plezierjachten. Ik gluur naar binnen, om een glimp op te vangen van de inrichting van de kajuit. En van de bewoners, natuurlijk, want dat is altijd interessant. Voor de ramen van sommige boten hangen truttige gordijnen om pottenkijkers te weren. Daar waar ik wel naar binnen kan spieken, ziet het er knus uit. Rieten stoelen, bloemen en brocante kasten. Verderop staat een jongetje op het dek. Een man gooit het touw naar een vrouw, ze staan duidelijk op het punt te vertrekken. Dit is mijn kans, ik ga erop af.

watertanken

Danny en Chantillon Molenaar uit Midwoud (Noord-Holland) verkennen de Friese wateren met Sylvia, het jacht van Danny’s ouders. De boot is vernoemd naar zijn moeder. Ze gaan ‘watertanken’ aan de overkant van het kanaal. ‘Water is nodig om de wc door te spoelen en de afwas te doen’, zegt Danny. De borden en bekers in het keukentje hebben zich al opgestapeld. ‘Waarom vaar je niet een stukje mee?’ Dat sla ik natuurlijk niet af.

‘Het is fantastisch om door Friesland te varen’, zegt Danny, terwijl hij aan het stuur draait. Al van jongs af aan namen zijn ouders hem mee op vaartocht. ‘Varen geeft een gevoel van vrijheid. We maken geen plannen, we kijken ’s morgen of ’s avonds waar we naartoe gaan. Het is lekker ontspannen: je bent echt op reis.’ Dyllen (7) en zijn zusje Jasmine (4) vermaken zich ook aan boord van het jacht. Danny houdt het touw vast en staat als een echte matroos op het dek, zijn zusje Jasmine scharrelt wat rond in de kajuit. Op tafel ligt suikerbrood, een typisch Friese lekkernij. ‘We houden rekening met de kinderen. Als zij het naar hun zin hebben, blijven we langer op een bepaalde plek hangen’, zegt Chantillon. ‘Als ze kunnen voetballen op een grasveldje bijvoorbeeld.’ Dinsdagavond meerden ze aan in de haven van Heerenveen, vandaag zetten ze koers naar Amsterdam. ‘Het weer is er niet naar’, vinden Danny en Chantillon. De stapelwolken smoren het laatste strookje blauwe lucht. Niet veel later begint het te spetteren.

wat me raakte

de uitdaging

nieuwe opdracht, voor Sjirk Kuijper