Direct naar artikelinhoud

'Maximum hypotheekschuld moet verder omlaag'

Het maximale bedrag dat mensen moeten kunnen lenen voor een huis, moet verder omlaag. Dat staat in een adviesrapport van een nieuw adviesorgaan van de regering, het Financieel Stabiliteitscomité (FSC).

'Maximum hypotheekschuld moet verder omlaag'
Beeld anp

Door de verlaging moet worden voorkomen dat huizenbezitters met een restschuld blijven zitten als er opnieuw crisis ontstaat. Momenteel kunnen huizenkopers in Nederland 103 procent van de koopsom lenen. In 2018 moet dat verlaagd zijn tot 100 procent.

Als het aan het FSC ligt, gaat het kabinet nog een stap verder en wordt de hypotheeklimiet ieder jaar met 1 procentpunt verlaagd tot het maximum op 90 procent ligt. Dat sluit aan bij de recente aanbevelingen van onder meer het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

DNB, AFM en ministerie
Het comité wijst erop dat een limiet van 90 procent internationaal gezien nog steeds hoog is, maar acht een verlaging naar 80 procent niet wenselijk. Dat werd naast het IMF ook bepleit door de commissie-Wijffels. 'Dit zou omvangrijke extra besparingen vergen van jonge huishoudens, terwijl de aanvullende baten in termen van financiële stabiliteit steeds beperkter worden'.

In het Financieel Stabiliteitscomité spreken vertegenwoordigers van De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het ministerie van Financiën ten minste twee keer per jaar onder leiding van DNB-president Klaas Knot over ontwikkelingen op het gebied van de stabiliteit van het Nederlandse financiële stelsel.

Knot pleit er al jaren voor dat huizenbezitters niet meer dan 90 procent van de waarde van hun huis zouden mogen lenen. Het FSC heeft daar in december ook al over gesproken.

Baten van de maatregel
Het Centraal Planbureau (CPB), dat als externe deskundige meedeed aan de beraadslagingen, lijkt kritisch. Zo zal een verlaging van de limiet leiden tot minder vraag naar koopwoningen en meer vraag naar huurwoningen. Ook heeft de maatregel mogelijk een daling van de huizenprijzen tot gevolg.

Het adviesorgaan wijst erop dat de baten van de maatregel lastig te kwantificeren zijn en de financiële stabiliteit 'naar onze inschatting slechts in beperkte mate bevorderen'. Maar de kosten zijn mogelijk aanzienlijk, aldus het CPB.

Reactie NVB
De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) stelt vandaag in een reactie dat het onnodig en onverstandig is om het maximale bedrag dat consumenten mogen lenen ten opzichte van de waarde van hun woning nog verder te verlagen. 

Volgens de brancheorganisatie wegen de voordelen lang niet op tegen de nadelen. Zo zullen starters de koop van hun eerste huis met vijf tot zeven jaar moeten uitstellen. Daarbij komt dat huurwoningen niet voorradig zijn, of zo duur dat er weinig ruimte overblijft om te sparen.

De NVB vreest dat door de vraaguitval die daarmee gepaard gaat de huizenprijzen met zo'n 5 procent kunnen dalen. Daardoor duurt het voor huishoudens die nu al een schuld hebben die groter is dan de waarde van hun woning, nog langer voor zij 'boven water' zijn.

Reactie VEH
Ook de Vereniging Eigen Huis (VEH) vind het idee slecht, maar ook overbodig. Volgens de VEH is er nu al een systeem waarbij mensen die een hypotheek sluiten ook direct aflossen. 'Dat betekent in de praktijk vaak dat na vijf jaar al is afgelost tot 90 procent van de woningwaarde. Inclusief inflatie kan dat zelfs al tot 80 procent zijn', aldus de VEH. 'Met het huidige systeem van aflossen is de verhouding tussen hypotheekschuld en de waarde van de woning al gewaarborgd.'

Ook benadrukt de VEH dat kopers bij een verdere verlaging van de hypotheeklimiet elders een lening zullen aangaan om aan de eisen te kunnen voldoen.