NS had al vroeg in selectieproces een voorkeur voor Ansaldobreda

De Italiaanse fabrikant Ansaldobreda had in een vroege fase van de selectieprocedure voor de levering van treinstellen voor de hsl-lijn de voorkeur van de NS. Ansaldobreda kreeg uiteindelijk de opdracht om de Fyra-trein te bouwen zonder dat de aanbestedingsprocedure zorgvuldig gevolgd was. Dat bleek vanmiddag tijdens het verhoor van Tony Smulden, indertijd verantwoordelijk voor de treinstellen.

Commissievoorzitter Madeleine van Toorenburg citeerde uit een memo van de stuurgroep materieel van de NS:

“Ansaldobreda moet prioriteit in de onderhandelingen krijgen, want dat is de unanieme voorkeur van de stuurgroep.”

Op dat moment was fabrikant Ahlstom de enige concurrent van de Italianen. Andere treinenbouwers, zoals Siemens, waren eerder afgevallen omdat ze volgens de NS niet op tijd konden leveren. Intern heeft de NS zelf ook toegegeven dat de aanbesteding vanaf het begin onzorgvuldig is geweest. Van Toorenburg citeerde uit een interne evaluatie uit 2013:

“Bij de selectie van de leveranciers is te weinig rekening gehouden met de kwaliteit van de bouwer en de vraag of die in staat is om zelfstandig een trein te bouwen.”

De NS wist al in 2002 dat de geplande levering in 2007 onhaalbaar was. In het meest gunstige scenario zou dat alleen mogelijk zijn als het testrijden op de hsl geschrapt zou worden.