Dilemma rond begroting: steun zoeken of niet?
Het kabinet moet nu beslissen: een nieuwe zoektocht naar steun, of gewoon zelfstandig de begroting maken.
Den Haag
Heeft de ‘C3’ zichzelf opgeheven? Misschien is dat te zwaar uitgedrukt. ‘Maar het heeft geen zin nu in ganzenpas naar het ministerie van Financiën te gaan’, zegt ChristenUnie-leider Arie Slob. Zijn partij en D66 en SGP slaan de uitnodiging af om met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) over de begroting voor 2016 te praten. ‘Het valt mij op dat het kabinet denkt dat ze gewoon zo door kunnen gaan als de afgelopen twee jaar’, zegt Slob.
Het is vrijwel zeker dat coalitiepartijen VVD en PvdA én de gedogers D66, ChristenUnie en SGP (de C3 dus), hun meerderheid in de Eerste Kamer verliezen. VVD en vooral PvdA leveren komende dinsdag, als de Eerste Kamerverkiezingen worden gehouden, een flink aantal senaatszetels in. De winst die de C3-partijen boeken, kan dat niet goedmaken; in Den Haag wordt gerekend op 36 zetels voor de vijf partijen samen.
instabiel
ChristenUnie-leider Slob ziet ook geen heil in een gesprek op Dijsselbloems ministerie, met elke C3-partij apart. ‘Op dit moment zeg ik “nee” tegen zo’n uitnodiging.’ Het lijkt Slob voor de hand liggen dat het kabinet zelf op zoek gaat naar breed draagvlak in beide Kamers. ‘Laten we niet vergeten dat de situatie in de Tweede Kamer ook instabiel is. Door afsplitsingen heeft de coalitie nog maar 76 zetels. Tel daarbij op dat er de komende tijd nog veel onrust kan ontstaan in de eurozone door de situatie in Griekenland. Breed draagvlak voor kabinetsbeleid lijkt mij sowieso verstandig.’ De ChristenUnie heeft nog wel een andere blokkade opgeworpen, die nieuwe gesprekken in de weg staan. ‘Dat het kabinet een besluit over een lagere gaswinning in Groningen voor zich uit schuift, is ergerlijk’, vindt Slob.
De SGP vindt het ook niet zinnig om nu met de C3 over de begroting voor volgend jaar te gaan praten. De huidige situatie doet Tweede Kamerlid Elbert Dijkgraaf denken aan de periode voordat de C3 het kabinet aan een meerderheid hielp.
karig
Maar de partij zal een uitnodiging van Dijsselbloem om apart langs te komen niet afslaan, zegt de SGP’er. Zijn partij wil in ieder geval meer geld voor defensie. De 250 miljoen euro die defensie er volgend jaar naar verluidt bij krijgt, vindt de staatkundig-gereformeerde partij te karig.
Het kabinet staat nu voor de keuze opnieuw op zoek te gaan naar rugdekking bij de oppositie, maar zou het ook zonder kunnen proberen. De belangrijkste bezuinigingen en hervormingen op het terrein van bijvoorbeeld de zorg zijn immers al door de Tweede en Eerste Kamer. En voor de grote belastingherziening wilde het kabinet sowieso al op zoek naar breed draagvlak.
Bij het maken van de begroting voor 2016 helpt het dat het kabinet voor miljarden aan meevallers heeft; er is dus geld voor extra uitgaven en lastenverlichting. Daar zegt ook de oppositie niet snel ‘nee’ tegen.
In de coalitie wordt naar verluidt gesproken over een bedrag van bijna zes miljard aan meevallers. Lagere uitgaven in de zorg leveren veel geld op, en doordat de economie sneller aantrekt dan verwacht zijn er hogere belastinginkomsten en minder uitkeringen. <
