Zelfs in zijn Sheffield is 'Cleggmania' voorbij

Terwijl David Cameron en Ed Miliband vechten om het premierschap, vecht Nick Clegg in Sheffield voor zijn politieke leven. Tactisch stemgedrag brengt wellicht redding.

Het kantoor van Nick Clegg in de Sheffieldse wijk Hallam, zijn kiesdistrict, ligt half verborgen tussen een kerk en een loodgietersbedrijf. Er hangen geen posters of vlaggen van de Liberaal-Democraten. Alleen het handgeschreven 'Nick Clegg' op de deurbel verraadt dat dit de machtsbasis is van de Britse vicepremier.

Zijn assistente opent de deur. 'Nee, meneer Clegg is er vandaag niet. Wat een pech, je bent net een dag te laat. Gisteren was hij hier met zijn ouders. Zijn vader vouwde de enveloppen en zijn moeder ging mee voor een rondje langs de deuren.'

Leiderswisseling

De leider van de Liberaal-democraten kan inderdaad alle hulp gebruiken. Volgens sommige opiniepeilingen dreigt hij deze buitenwijk van Sheffield, het rijkste kiesdistrict in het noorden van Engeland, te verliezen aan Labour. Dat zou leiden tot een leiderswisseling, waarbij de wat linksere Vince Cable hem naar verwachting opvolgt.

Deze moet het dan stellen met een gehavende partij. Mogelijk de helft van de 57 kamerleden zal de zetel kwijtraken. Het is de prijs van het moedige besluit van de sociaal-liberalen om na de vorige verkiezingen, in het landsbelang, een coalitie te vormen met de Conservatieve vijand.

Cleggmania

Van de Cleggmania die het land in 2010 overspoelde - even was hij zelfs populairder dan Winston Churchill --is weinig meer over. Bij hun campagnes vermijden de Liberaal-Democraten elke verwijzing naar hun leider. Clegg had gehoopt zich te profileren bij de televisiedebatten door David Cameron aan te vallen, maar bij het eerste debat werd hij overschaduwd door de Schotse ster Nicola Sturgeon. Voor het tweede kreeg hij geen uitnodiging nadat coalitiegenoot Cameron had besloten niet te komen.

Typerend voor de malaise van Clegg is dat zijn door de gretige media op de voet gevolgde gele campagnebus, bijgenaamd de 'bananenbus', in twee weken tijd uit de bocht vloog, pech kreeg en een paar scharrelduiven verpletterde.

Clegg is nooit hersteld van zijn beslissing om in te stemmen met de verhoging van de collegegelden naar 9.000 pond (12.500 euro), terwijl hij voor de verkiezingen had beloofd deze te bevriezen. De verhoging heeft uiteindelijk goed uitgepakt - er zijn juist meer jongeren gaan studeren - maar in één klap werd de pragmatische politicus door studenten (en daar zijn er 57 duizend van in Sheffield) bestempeld als Judas.

Stemmen met je hart

Na het 'verraad' eind 2010 werd er geprotesteerd bij zijn kantoortje en enkele weken geleden werd het zelfs bezet door leden van de groepering Free University of Sheffield. Clegg zou beduusd zijn over de aversie die hij ontmoet in de oude staalstad waar hij sinds 2005 afgevaardigde is.

'Ik ken niemand meer die op hem stemt,' zegt de 22-jarige filmstudente Heather Kelland, die op een stukje gras zit bij The Crucible, de bekende hal waar nu het wereldkampioenschap snooker plaatsvindt. 'Hij was een van de weinige politici die we vertrouwden,' vult haar studiegenoot Billy Jackson aan. Beiden zeggen op De Groenen te gaan stemmen.

'Die hebben op hun website precies uitgelegd wat ze gaan doen en hoe ze het betalen', zegt Kelland. 'Er moet een einde komen aan de bezuinigingen en privatiseringen. Ik weet dat De Groenen geen kans maken maar je moet je principes volgen. Ik stem met mijn hart.'

Tactische stemadviezen

In de wijk Hallam, waar het aantal docenten dat van de studenten overtreft, wordt meer met het hoofd gestemd. 'Het liefst zou ik De Groenen mijn stem geven,' zegt Matthew Carter, die net zijn zoontje van de Nether Green-basisschool heeft gehaald, 'maar uit een speciale website over tactische stemadviezen bleek dat ik het beste Labour kan stemmen om Nick Clegg weg te krijgen. Vorige keer heb ik op hem gestemd, maar ik was niet zo gelukkig met zijn beslissing om met de Tories te gaan regeren. De Labour-kandidaat Oliver Coppard maakt overuren, wat niet gezegd kan worden van de Conservatief Ian Walker.'

De Conservatieve Partij heeft besloten Clegg zo veel mogelijk met rust te laten. Immers, wanneer de partij de grootste wordt maar geen meerderheid in het Lagerhuis haalt, is het afhankelijk van de Liberaal-Democraten om een coalitie te vormen of gedoogsteun te verwerven.

Onvolprezen held

In de conservatieve pers verschijnen opvallend milde stukken over de geplaagde leider. Zo noemde Tim Montgomerie Clegg in The Times 'de onvolprezen held van onze tijd'. Volgens deze partijideoloog is het aan het 'fantastische partijbeheer' van Clegg te danken dat de coalitie, een uniek verschijnsel in de Britse politiek, het vijf jaar heeft volgehouden.

Nabij Cleggs kantoortje zegt Paul, een 49-jarige it'er, redelijk tevreden te zijn over de coalitie. 'Ze was uit nood geboren en ze hebben er het beste van gemaakt. Clegg heeft voorkomen dat de Tories al te radicale ideeën zouden uitvoeren.'

Bovendien heeft hij volgens deze kiezer plaatselijk goed werk verricht. 'Clegg heeft gezorgd dat er genoeg geld is voor wegenonderhoud en hij is goed benaderbaar gebleken. Een keer ben ik op zijn spreekuur geweest, om mijn beklag te doen over een slecht functionerende overheidsinstelling. Goed, veel heeft het niet geholpen, maar ik kon mijn hart luchten bij de op een na machtigste man van het land.'

EU

Goede ervaringen heeft ook de 66-jarige Peter Hill, pianist en emeritus hoogleraar musicologie aan de Universiteit van Sheffield. 'Twee keer heb ik een brief geschreven waarin ik mijn zorgen uitte over de bebouwing van het platteland, en twee keer kreeg ik een persoonlijk antwoord, onder meer van de verantwoordelijke minister. Clegg zal weer mijn stem krijgen', zegt hij, 'want ik moet er niet aan denken dat Labour en de Schotse nationalisten gaan regeren. Dat zal funest zijn voor de economie en voor de eenheid van het land.'

Er is één onderwerp waarover de hoogeleraar zich echt kan opwinden: de Europese Unie. Hij is dol op Europa, Frankrijk voorop, maar allergisch voor de politieke unie in 'Brussel'. 'Mijn nichtje werkt daar en toen ik vroeg wat ze deed zei ze: ik regel de limousines. Dat bevestigde mijn indruk volledig. Wat mij betreft komt er een nieuwe hanze, met de Britten.'

Om een stap richting Brexit te zetten, stemt hij tactisch op de eurofiel Clegg. 'Het is de enige hoop op een voortzetting van de coalitie en dus een EU-referendum. Zo gek zit ons kiesstelsel in elkaar. Eigenlijk moet er nóg een verkiezing komen, waarbij mensen stemmen op de partij van hun hart.'