Waar er in het eerste werkingsjaar van de Cel Schijnrelaties vier dossiers onderzocht werden en doorgestuurd naar het Gentse parket, waarvan er drie geweigerd werden, onderzocht de Cel vorig jaar 484 aanvragen van huwelijken, buitenlandse huwelijken en wettelijk samenwonen. Daarvan riepen 57 dossiers vragen op om verder onderzocht te worden door het parket, waarna er 56 geweigerd werden.

Sinds 1 oktober 2013 kan de Cel ook wettelijk samenwonen controleren, van de 484 onderzochte aanvragen uit 2014 waren er 92 samenwoon-dossiers, waarvan 23 naar het parket gingen en 19 geweigerd werden. Er wordt ook vastgesteld dat via de erkenning van een kind, mannen of vrouwen een verblijfsrecht, proberen te bekomen.

‘Dit kan een illegale vrouw zijn die haar kind door een Belgische man laat erkennen of een illegale man die vraagt het kind van een Belgische vrouw te mogen erkennen’, verduidelijkt Bracke. ‘Dit gebeurt soms tegen betaling of door misleiding als vriendendienst. Het is een fenomeen dat momenteel moeilijk te controleren en te bestraffen is omdat er geen wettelijk kader is.’

Rol van parket

‘Als er op basis van gesprekken kan doorgestuurd worden naar de parketten, dan zou er weer een stap vooruit gezet worden in het sluiten van dit nieuw achterpoortje.’ Momenteel kan enkel het parket beslissen om via de rechtbank een procedure te starten om de erkenning nietig te verklaren, waarna het verworven verblijfsrecht ingetrokken kan worden op basis van fraude. Vorig jaar werden 17 dossiers doorgestuurd naar het parket, op een totaal van 1.700 erkenningen.

Alles samen onderzocht de Gentse Cel Schijnrelaties de afgelopen vijftien jaar dus 4.400 dossiers, waarvan één op vijf naar het Gentse parket doorgestuurd werd. In ruim zes op de tien gevallen oordeelde het parket dat het huwelijk niet mocht doorgaan of dat het wettelijke samenwonen ontbonden moest worden.

Menselijke drama’s

Er schuilen vaak menselijke drama’s achter die cijfers, merkt schepen Bracke op. ‘Het gaat soms om gedwongen huwelijken of maatschappelijk kwetsbare personen die op deze manier gebruikt worden.’ In bijna één op drie weigeringen gaat het om dossiers van Turken, maar onze Noorderburen duiken de afgelopen jaren ook op in de top vijf.

‘Maar in het gros van de dossiers die in vooronderzoek gaan bij de Cel Schijnrelaties, gaat het wel degelijk om mensen die elkaar graag zien en willen huwen’, zegt Bracke. ‘Slechts een kleine minderheid wordt uiteindelijk doorgestuurd naar het Gentse parket voor verder onderzoek. Dat komt in de eerste plaats door de goede werking van onze Cel. Mensen worden op die manier op voorhand al afgeschrikt om te proberen via deze weg een verblijfsstatuut te verkrijgen.’

Dinsdag komen in Gent tweehonderd experts uit het werkveld samen om over de nieuwe tendensen en noden te debatteren. Staatssecretaris Francken licht er zijn beleid toe.