‘Nemtsov vermoord omdat hij bewijs had voor rol Rusland in Oekraïne’

De Russische politicus Boris Nemtsov is vermoord omdat hij bewijs naar buiten wilde brengen dat Rusland betrokken is bij het conflict in Oekraïne. Dat stelde althans de Oekraïense president Petro Porosjenko vandaag tijdens een eerbetoon aan Nemtsov, die gisteravond vlak bij het Kremlin werd doodgeschoten vanuit een auto.

Porosjenko zei dat Nemtsov hem enkele weken geleden liet weten dat hij bewijs had van Russische betrokkenheid bij het conflict in het oosten van Oekraïne. Daar wordt al meer dan een jaar gevochten tussen pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger. Dat bewijs wilde Nemtsov naar buiten brengen, aldus Porosjenko tegenover Reuters:

“Hij zei me dat hij dit overtuigende bewijs voor de betrokkenheid van Russische militairen in Oekraïne naar buiten wilde brengen. Iemand is daar erg bang van geworden. Diegene heeft hem vermoord.”

Oppositie reageert geschokt op moord

Ook oppositieleiders in Rusland hebben vandaag geschokt gereageerd op de moord op Nemtsov. Oud-miljardair Michail Chodorkovski spreekt in Russische media van een “haatklimaat” in Rusland:

“Niemand weet zeker wie de trekker heeft overgehaald, maar hij is gedood door het regime. Al meer dan een jaar laten televisiebeelden ons alleen maar haat zien. En nu zoekt iedereen, van de blogger aan zijn bureau tot president Poetin, naar vijanden en beschuldigen ze elkaar. Wat is er mis met ons?”

De veroordeelde Aleksej Navalny, die mogelijk een langere gevangenisstraf boven het hoofd hangt, hoorde in de gevangenis van de moord. Hij spreekt van een “vreselijke tragedie en een verlies van ons allen”. Navalny heeft de rechter gevraagd of hij volgende week bij de begrafenis van Nemtsov aanwezig mag zijn.

Regeringsleiders prijzen Nemtsov

Niet alleen vanuit Rusland en Oekraïne, maar ook uit andere landen is gereageerd op de moord op Nemtsov. De Duitse bondskanselier Angela Merkel prees bij monde van haar woordvoerder de heldhaftigheid die nodig is om het beleid van het Kremlin te bekritiseren. Ze verzocht de Russische president Vladimir Poetin om de daders te vervolgen.

Ook de Amerikaanse president Barack Obama stelde dat een “snel, onpartijdig en transparant onderzoek” naar de “kwaadaardige moord” noodzakelijk was. In een verklaring noemde hij Nemtsov een “onvermoeibaar pleitbezorger voor de rechten waar ieder mens recht op heeft”. De Britse premier David Cameron zei het volgende over de oppositiepoliticus:

“Hij had zijn leven gewijd aan het opkomen voor het Russische volk, om te vechten voor hun recht op democratie en vrijheid, en het beëindigen van de corruptie. Hij deed dat zonder angst en week nooit voor intimidatie. De moed van Nemtsov bij leven staat in schril contrast met de lafhartigheid van de manier waarop hij werd vermoord.”

Verschillende motieven mogelijk

In Rusland wordt intussen onderzoek gedaan naar de moord op Nemtsov, een uitgesproken criticus van president Vladimir Poetin. Daarbij wordt alles gedaan om de moordenaars te vinden, zo liet Poetin in een telegram aan de moeder van Nemtsov weten. De Russische president sprak in de condoleances van een “verachtelijke en cynische moord”.

De Russische nationale recherche liet eerder op de dag weten rekening te houden met verschillende motieven voor de moord. Een daarvan is een poging de politieke situatie in Rusland te destabiliseren, door mensen die “geen middel schuwen om hun politieke doelen te bereiken”. Ook is er mogelijk een verband met het conflict in Oost-Oekraïne.

Metershoge berg bloemen

Een woordvoerder van het rechercheteam liet tegenover RT ook weten dat Nemtsov mogelijk als “heilig offer” is gebruikt door islamitische extremisten. De voormalig vicepremier zou zijn bedreigd, omdat hij de terreuraanslagen in januari in Parijs heeft veroordeeld. Een andere mogelijkheid is dat het gaat om een afrekening vanwege persoonlijke vetes.

Terwijl de Russische recherche op zoek is naar de daders worden op de plek waar Nemtsov werd vermoord bloemen gelegd. Onze correspondent Steven Derix was daar eerder vandaag en schreef daar het volgende verhaal over. (€) Een protestmars die voor morgen gepland stond, wordt een treurmars die eindigt bij de plaats delict.