Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politiek

De stemmentelling in Griekenland: grote zege voor radicaal linkse Syriza

Aanhangers van Syriza in Athene zijn blij met de eerste exitpolls.
Aanhangers van Syriza in Athene zijn blij met de eerste exitpolls. AFP / Aris Messinis

De meest recente exitpolls in Griekenland vallen uit in het voordeel van de links-radicale partij Syriza, die 36 procent van de stemmen heeft behaald. De huidige regeringspartij Nieuwe Democratie (ND) van premier Antonis Samaras volgt met 28 procent. En de derde plaats? Die lijkt naar de extreemrechtse, neonazistische partij Gouden Dageraad óf de centristische partij Potami te gaan.

23.51 uur: Bovenstaande gegevens zijn gebaseerd op een exitpoll. Bij het schrijven van dit bericht was 70 procent van de stemmen geteld. Vannacht/morgen wordt het precieze percentage bekend.

Absolute meerderheid?

Als Syriza de verkiezingen inderdaad heeft gewonnen, zou dat voor de radicaal linkse partij de eerste keer zijn. Het is onduidelijk of de meerderheid van de partij groot genoeg is om alleen te regeren. Daarvoor zijn minimaal 151 zetels nodig, van het 300 zetels tellende parlement. Volgens de laatste tellingen komt Syriza op 149-151 zetels. Vannacht of morgen moet duidelijk worden of de partij een absolute meerderheid behaald heeft.

NRC-correspondent Marloes de Koning op Twitter:

Twitter avatar MarloesdeK Marloes de Koning Het wordt spannend. Volgens deze uitslag zou Syriza 1 stem te kort komen voor een meerderheid in het parlement. Kan makkelijk nog veranderen

De Griekse premier Samaras heeft Syriza-leider Alexis Tsipras alvast telefonisch gefeliciteerd met het winnen van de verkiezingen, schrijft persbureau Reuters. Tsipras reageerde: “De politiek heeft zijn vreugde en verdriet.” Samaras op de Griekse tv:

“Het Griekse volk heeft gesproken en we respecteren hun besluit. Ik heb een zuiver geweten. Nieuwe Democratie blijft klaarstaan om een beslissende rol te spelen in de toekomstige ontwikkelingen. Dit land is ontstaan uit de crisis, lid van de Europese Unie en van de eurozone en ik hoop dat de volgende regering dat zal handhaven.”

Panos Skourletis, woordvoerder van Syriza, beschrijft de resultaten als een “terugkeer naar democratie”. Op de Griekse televisie zei hij:

“Het is duidelijk dat we een historische overwinning hebben behaald. We hebben niet alleen een boodschap voor de Griekse bevolking, maar voor alle Europeanen.”

Boven verwachting

Het percentage stemmen op Syriza ligt ver boven de verwachting, zegt De Koning.

“Dat percentage zou betekenen dat Syriza alleen kan regeren, dat ze geen coalitie hoeven te vormen. Maar we moeten afwachten hoe het gaat uitpakken. De stemmen worden nu echt geteld, en Syriza lijkt al iets te zakken. Dan moet de partij wél een coalitie vormen. Syriza is in een paar jaar tijd vertienvoudigd in omvang. De partij werd als compleet marginaal gezien, en niet als een eventuele regeringspartij.”

De neonazistische partij Gouden Dageraad is mogelijk derde. De Koning:

“Gouden Dageraad is vervolgd de laatste tijd; de helft van de partijleiding en parlementariërs zit in de gevangenis. De partij kon amper campagne voeren en is totaal genegeerd door de media. Niettemin hebben ze rond de zes procent behaald. Gezien de omstandigheden is dat, vanuit hun perspectief gezien, niet slecht.”

Nieuw beleid

Syriza-leider Tsipras pleit voor een ander beleid in Europa. De partij zet zich af tegen zware bezuinigingen en hervormingen die Griekenland moest doorvoeren in ruil voor financiële steun (zo’n 230 miljard euro) van Europese landen en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Syriza belooft de Grieken dat afspraken met de EU en het IMF worden opengebroken. Onlangs zei Tsipras:

“De toekomst is begonnen. Nog een paar dagen en de politiek van bezuinigen behoort tot het verleden.”

Tsipras heeft nu gezegd dat hij wil “onderhandelen” met de schuldeisers. Er moet een “nieuwe levensvatbare oplossing” komen, die “iedereen ten goede komt”.

Wat is er aan de hand in Griekenland? Lees ook: Griekenland stemt: zorgt Syriza voor een botsing met Europa? We praten je bij