‘Kabinet hoeft niet bestuurlijk in te grijpen bij decentralisatie zorg’

Gemeenten hebben de noodzakelijke maatregelen genomen om continuïteit van zorg en ondersteuning te bieden. Het kabinet hoeft dus niet “bestuurlijk in te grijpen” om gemeenten de decentralisaties vanaf 1 januari 2015 goed te laten uitvoeren.

Dat is de belangrijkste conclusie van de commissie die toezicht houdt op de overgang van jeugdzorg, langdurige zorg en werk van het Rijk naar de gemeenten. “Een enorme prestatie, zeker gezien de complexe en onzekere weg ernaar toe”, schrijft de voorzitter van de commissie Han Noten vandaag in zijn eerste verslag aan het kabinet.

De commissie waarschuwt wel dat er vanaf 1 januari “onverwachte vraagstukken zullen opdoemen”. Het is “helaas een realiteit dat er dingen mis blijven gaan in de zorg en ondersteuning aan mensen”, schrijft Noten, burgemeester van Dalfsen en oud-Eerste Kamerlid (PvdA). Grensgevallen zullen zichtbaar worden: “Mensen die tussen de wal en het schip raken. Ongetwijfeld onbedoeld, maar daardoor niet minder pijnlijk.” De commissie verwacht dat het daardoor voor de landelijke politiek lastig kan zijn om “de regelreflex te onderdrukken”, ook als zich incidenten voordoen. Het gevaar dat Den Haag toch wil ingrijpen als het misgaat, is volgens Han Noten “reëel”.

‘Geef gemeenten de tijd om van eigen fouten te leren’

De commissie doet verder een oproep aan de Tweede Kamer: geef gemeenten de tijd om van eigen fouten te leren en elkaars goede voorbeelden te volgen. Voor de gemeenten is de boodschap dat zij duidelijk moeten maken welke keuzes er worden gemaakt en waarom. Het zou volgens de commissie goed zijn als de Tweede Kamer de manier waarop die het kabinet ter verantwoording roept, verandert. Nu zijn Kamerleden verdeeld in aparte commissies: voor zorg, werk, binnenlandse zaken. Volgens Noten moet er één commissie komen die over het sociale domein gaat.

De Transitiecommissie Sociaal Domein is aangesteld voor twee jaar en verzamelt in die tijd voorbeelden van “kansen, belemmeringen en (onbedoelde) effecten van samenwerking tussen gemeenten”. Naast Noten zitten in die commissie Doekle Terpstra, tot eind van het jaar bestuursvoorzitter van Inholland, en Marian Kaljouw, voorzitter van de commissie Innovatie Zorgberoepen en Opleidingen van het Zorginstituut Nederland.