Film over veteranen met trauma's wint IDFA
De oorlogsdocumentaire Of Men and War zegevierde vanavond op het Amsterdamse documentairefestival. Dat kent een goed bezochte en diverse 27ste editie.
Er zijn al zó veel films over westerse soldaten met post-traumatische stress - met deze woorden begon het eindrapport van de jury, gisteravond op het IDFA in het Amsterdamse Compagnietheater. Maar de Fransman Laurent Bécue-Renard voegt daar, met zijn winnende lange documentaire Of Men and War, iets nog ongeziens aan toe. Een dik twee uur lang, aangrijpend en commentaarloos verslag van traumatherapie voor Amerikaanse soldaten, die worstelen met de mede door henzelf aangerichte verwoesting.
Bécue-Renard filmde ze maandenlang, zonder ook maar een enkele vraag te stellen aan agressieve, psychisch beschadigde spierbonken die voor de camera, in de therapiekamer van een opvangcentrum, hun meest afschuwelijke oorlogsgeheimen opdiepen. Daarnaast zien we de veteranen alledaagse activiteiten ondernemen, of dat in elk geval trachten, om het beschadigde huwelijk of ouderschap te herstellen.
IDFA-winnaars
- Beste lange documentaire Of Men and War (Lauren Bécue-Renard)
- Speciale jury Award Something Better to Come (Hanna Polak)
- Beste middellange documentaire Kamchatka - The Cure for Hatred (Julia Mironova)
- Beste debuut Drifter (Gábor Hörcher)
- Beste Nederlandse documentaire The New Rijksmuseum The Film (Oeke Hoogendijk)
- Beste studentendocu mentaire No Lullaby (Helen Simon)
- BankGiroLoterij Publieksprijs Naziha's Spring (Gülsah Dogan)
Internationaal gerelateerd
De jury bestond deze editie onder anderen uit de gelauwerde Amerikaanse documentairemaker Joshua Oppenheimer (The Act of Killing), die een dubbelrol speelde, en met zijn nieuwe genocidedocu The Look of Silence hoog eindigde in de lijst van publieksfavorieten. Er werd een speciale juryprijs toegekend aan Something Better to Come. Daarin volgt Hanna Polak vol gevoel, maar zonder sentiment het opgroeien van de Russische Yula, een meisje dat leeft op Moskous grootste vuilnisbelt. Bijna veertien jaar lang werkte de Poolse regisseur aan haar documentaire die, anders dan gebruikelijk voor een IDFA-film over daklozen, hoopvol afloopt.
De prijs voor beste middellange documentaire ging naar Kamchatka - The Cure for Hatred (Julia Mironova), ook al een documentaire over de weerslag van oorlog, nu de Tsjetsjeense. Een portret, deels zelfportret, van een moegestreden oorlogscorrespondent die zich terugtrekt op een Russisch eiland, en zijn demonen uitdrijft tussen de vissers.
Het IDFA kende dit jaar meerdere sterke Russische, of Russisch gerelateerde films. Ook Red Army viel op, over de aanvoerder van het sovjet-ijshockeyteam uit de jaren tachtig, en werd hoog gewaardeerd door het publiek.
Een dik twee uur lang, aangrijpend en commentaarloos verslag van traumatherapie voor Amerikaanse soldaten, die worstelen met de mede door henzelf aangerichte verwoesting
Nederlands talent
De 27ste editie kenmerkte zich niet door één overheersend thema. De films in speciale programma's als Of Media and Men (over macht en media), Framing reality (over echt en nep in de documentaire) en The Female Gaze (over de vrouwelijke blik) waren te divers om tot overkoepelende inzichten te komen, maar er zaten veel interessante en hoogwaardige titels tussen.
Ook Nederlandse documentaires trokken veel aandacht, met als klapstuk de extra beveiligde voorpremière van Sunny Bergmans opmerkelijk humoristische Zwarte Pietenaanklacht Our Colonial Hangover, in Tuschinski.
Belangrijk voor het IDFA zijn de jaarlijkse wereldpremières van enkele cinematografisch meer uitdagende documentaires, die soms ondergesneeuwd raken tussen het meer hapklare aanbod, maar zwaar tellen voor het internationale prestige van het festival.
Zo maakte de 25-jarige Nederlander Morgan Knibbe naam met zijn impressionistisch gefilmde en genomineerde debuut over vluchtelingen in Europa. Hoewel het festival dit weekend nog voortduurt, verwacht de organisatie dat de totale hoeveelheid bezoeken ook dit jaar weer is gestegen, van 234.503 (2013) naar ongeveer 250 duizend kaartjes.
