Direct naar artikelinhoud

Lachen mag voorlopig bij publieke omroep

Elke partij interpreteert de plannen van staatssecretaris Dekker anders, bleek vandaag tijdens een debat over de toekomst van de publieke omroep. 'We moeten in Den Haag niet bepalen wat wel en niet deugt.'

Yvon Jaspers (l) presenteert het populaire NPO-programma Boer zoekt VrouwBeeld Liselore Chevalier

Wat doen politici? 'Ze praten', luidt het kortste antwoord. Het waren Britse kinderen die bij een wetenschappelijk onderzoek met deze kernachtige omschrijving kwamen, maar Nederlandse kinderen hadden het ook kunnen verzinnen.

Sander Dekker, staatssecretaris van Cultuur, kan goed praten. Zeker als het over de publieke omroep gaat. Hij gaf de televisiemakers in Hilversum vorige maand vanaf het schip Veronica te verstaan dat het afgelopen moet zijn met puur amusement. Dekker praatte zelfs over dingen waarover hij niet mocht praten van anderen. Hij zei dat tv-programma's als Animal Crackers, Bananasplit en Ranking the Stars weg moesten. 'Stoere taal', noemt CDA'er Pieter Heerma de opmerkingen maandag in een debat over de plannen van Dekker. 'VVD-turbotaal', aldus D66'er Kees Verhoeven. Maar de twee Kamerleden vragen zich gezamenlijk af: verandert er werkelijk zo veel?

Het antwoord op die vraag hangt af van politieke kleur. De SP denkt niet alleen dat de publieke omroep verandert, maar dat hij zelfs ten dode is opgeschreven. Jasper van Dijk: 'Er komt een smallere opdracht, dat leidt natuurlijk tot minder kijkers, en dan luidt vanzelf het oordeel: er kan geld vanaf en er kunnen zenders weg. Een sterfhuisconstructie.' Het is, volgens de SP, allemaal de schuld van de PvdA, die eerder nog zei dat alles bij het oude moest blijven.

De PvdA, natuurlijk, ziet het niet zo somber in. Dekker had weliswaar flink staan roepen vanaf het schip, in werkelijkheid zouden de golven niet zo hoog gaan. Het derde net is voorlopig gered, tegen de zin van de VVD. Ook de huidige omroepen lijken goede overlevingskansen te hebben. Om de helft van het budget moet weliswaar worden geconcurreerd met producenten van buiten, maar die lijken weinig animo te hebben, bleek uit een rondgang van Trouw. Bovendien moeten ook die nieuwe televisiemakers nog altijd samenwerken met de bestaande omroepen.

En dan is het de PvdA ook nog gelukt om Sander Dekker in zijn brief aan de Tweede Kamer te laten opnemen dat de publieke omroep een verbindende rol heeft in de samenleving. Dus: Heel Holland Bakt? Culturele verbondenheid! Boer Zoekt Vrouw? Culturele verbondenheid. Voetbalwedstrijden? Juist. Groepen binden, schampert PVV'er Martin Bosma (nadat hij zich eens flink opwond over de Witte Pieten in het Sinterklaasjournaal), is de nieuwe raison d'être van de publieke omroep.

Staatssecretaris Dekker presenteerde vorige maand op het Veronicaschip zijn toekomstvisie op de publieke omroepBeeld anp
Heel Holland Bakt? Culturele verbondenheid! Boer Zoekt Vrouw? Culturele verbondenheid. Voetbalwedstrijden? Juist

Plat amusement

Maar de jonge PvdA'er Mohammed Mohandis bedoelt het heel serieus. 'Wat voor de een plat amusement is, is voor de ander culturele verbondenheid', meent hij. 'We moeten in Den Haag niet bepalen wat wel en niet deugt.' Mohandis vindt dat 'Hilversum scherper keuzes moet maken', maar zegt ook: 'Elk programma heeft wel iets informatiefs als je doorredeneert. Er mag ook gelachen worden bij de publieke omroep.' De VVD is inmiddels een stuk bedaarder dan een maand geleden. Cabaret mag wel, vindt VVD'er Ton Elias. 'Dat is hoogst vermakelijk, maar ook educatief.' Waarom, wordt hem gevraagd, is André van Duin dan ineens plat amusement? 'Daar moeten we als politici met enige afstand naar kijken.' Het zijn woorden die bijna wegvallen in zijn betoog, dat heen en weer zwiept tussen 'teerhartige Hilversumse gekwetstheid' en 'onzindeals over voetbalrechten' - maar Elias spreekt ze wel degelijk.

Er verandert veel te weinig, moppert D66'er Kees Verhoeven daarop. 'Het is een papieren tijger. Alle betrokken partijen kunnen die brief van de staatssecretaris anders lezen.' Verandert er veel op de televisie? Dat hangt ervan af welke politieke partijen er in de toekomst aan de macht komen. Met een linkse meerderheid kan de publieke omroep zo breed blijven als ze nu is, ook als Dekker straks de wettelijke taakopdracht heeft ingeperkt. Met rechts aan de macht zal er moeten worden afgeslankt.

Er is maar één ding zeker: er zal nog heel veel over worden gepraat voor het zover is. Want politici kunnen met de publieke omroep heel goed laten zien waar ze voor staan: voor een grote overheid, waarin tv-programma's worden gemaakt met belastinggeld, of juist voor een kleine, die veel vertrouwen heeft in de commercie.

Het is een papieren tijger. Alle betrokken partijen kunnen die brief van de staatssecretaris anders lezen
Kees Verhoeven (D66)