Amerikanen blijven langer in Afghanistan, mét gevechtsrol
Het is eenvoudiger een oorlog te beginnen dan te beëindigen. Daar is president Obama inmiddels ook achter. De Amerikanen zijn terug in Irak en in Afghanistan zullen zij langer doorgaan met gevechtsoperaties dan het plan was.
Dat laatste was dit weekeinde het verrassende nieuws van The New York Times. Een bloedige zelfmoordaanslag op een volleybalwedstrijd maakte zondag extra duidelijk dat de strijd nog lang niet gestreden is.
Tegenslag
Voor Obama is dit alles een tegenslag. Hij is druk bezig de Amerikaanse strijdmacht in Afghanistan terug te trekken. Voor eind dit jaar moet dat grotendeels gebeurd zijn. Er blijven 9800 man achter. Eind 2016 moeten ook die laatste Amerikanen weg zijn. Obama kan dan zeggen dat hij een einde heeft gemaakt aan de Afghaanse oorlog voor hij het Witte Huis verlaat.
Of het ook zo zal gaan, is nu onzeker geworden. Die 9800 man mochten volgens het oorspronkelijke plan alleen maar worden ingezet om het Afghaanse leger te trainen en om 'de restanten van Al Qaida' te bestrijden. Maar de afgelopen weken heeft Obama besloten dat ze ook mogen vechten.
Het is niet zo dat ze volop achter de Taliban zullen aangaan. Dat is de taak van de Afghaanse strijdkrachten. De Amerikanen komen alleen in actie als de Taliban een directe bedreiging vormen voor henzelf, voor andere NAVO-troepen of voor de Afghaanse regering. Of als de Taliban steun geven aan Al Qaida. Voorts zullen Amerikaanse oorlogsvliegtuigen, bommenwerpers en drones de Afghaanse bondgenoten ondersteunen op het slagveld.
De Amerikanen komen alleen in actie als de Taliban een directe bedreiging vormen
Onder druk
Tot het verlengen van een gevechtsrol is besloten onder druk van de militairen. The New York Times spreekt van een 'langdurig en verhit debat'. Voor Obama was het beëindigen van de oorlogen in Irak en Afghanistan een van zijn beleidsprioriteiten. Lang leek het er ook op dat dit zijn nalatenschap zou worden.
Maar het laatste half jaar is daar verandering in gekomen. Door de opmars van het militantenleger van de 'Islamitische Staat' zijn de Amerikanen weer volop actief in Irak en zelfs in Syrië. Die oorlog, zo heeft de president erkend, zal waarschijnlijk in het overdrachtsmapje zitten voor zijn opvolger. En nu komt daar misschien Afghanistan bij. De verlenging van de gevechtsmissie is voor een jaar, maar het kan ook langer worden.
Ashraf Ghani
Dit alles heeft te maken met een sterk veranderde dynamiek sinds de opkomst van IS. Het succes van die groep maakte duidelijk dat het niet zo verstandig was eind 2011 alle troepen te laten vertrekken uit Irak. Deze fout van een te snelle aftocht moeten we in Afghanistan niet herhalen, is het argument van het Pentagon. Functionarissen op het ministerie verwijten Obama al langer dat hij binnenlandspolitieke overwegingen laat prevaleren over militaire.
Een andere nieuwe factor is de verkiezing van de nieuwe Afghaanse president Ashraf Ghani. Die staat minder vijandig tegenover een sterke militaire rol voor de Amerikanen dan zijn voorganger Hamid Karzai.
