Vluchtelingen met generaal pardon worden moeilijk ‘echt Nederlander’

De Nederlandse overheid maakt het asielzoekers die dankzij het generaal pardon in Nederland mogen blijven, vrijwel onmogelijk om daadwerkelijk Nederlander te worden. Dat concludeert VluchtelingenWerk Nederland (VWN) in een onderzoeksrapport naar de belemmeringen bij naturalisatie van mensen met een pardonvergunning.

Dorine Manson, directeur van VWN, zegt:

“Hierdoor creëert de regering doelbewust een groep tweederangs burgers. Een volstrekt onwenselijke en onrechtvaardige situatie, die zo snel mogelijk moet worden opgelost.”

Waarom lukt het niet?

De meeste pardonners kunnen niet het paspoort en de geboorteakte laten zien die nodig zijn om Nederlander te kunnen worden. In 2007 kregen 27.000 asielzoekers een verblijfsvergunning op grond van het generaal pardon. Voor die vergunning waren nog geen geldig paspoort en geboorteakte nodig. Ze waren daarvan vrijgesteld omdat bij de aanvraag in 2007 overduidelijk was dat de meesten die nooit zouden kunnen laten zien.

Van die groep zijn er nu 6000 genaturaliseerd.

Hoe kunnen ze Nederlander worden?

Een pardonner kan Nederlander worden als hij vijf jaar een verblijfsvergunning heeft en een paspoort plus geboorteakte kan laten zien. Daarin zit het verschil tussen pardonners en ‘normale’ asiezoekers, aan die laatste groep wordt die eis niet gesteld.

En dan kan je van alles niet

In het rapport Ik voel me Nederlander beschrijft VWN de belemmeringen die ontstaan bij naturalisatie. Mensen met een pardonvergunning kunnen bijvoorbeeld niet stemmen en komen moeilijker aan een baan. Daarbij vragen de meeste werkgevers om een paspoort, en op het moment dat dat niet overlegd kan worden, blijkt dat extra vragen op te roepen. Ook het afsluiten van een hypotheek of een telefoonabonnement geeft problemen.

Naast dit soort praktische problemen, zijn er ook emotionele gevolgen:

“Jarenlang hebben de pardonners gestreden om in Nederland te mogen blijven. Zij hebben nu een volwaardig leven in Nederland opgebouwd en voelen zich een echte Nederlander, maar krijgen toch op talloze momenten het signaal dat zij er niet echt bij horen.”

Hoe kan het proces worden verbeterd?

Een pardonner kan proberen om via de ambassade van zijn land van herkomst een geldig paspoort aan te ragen. Maar die ambassades willen dan wel een geldig identiteitsdocument uit het herkomstland zien, en dat hebben de meeste pardonners niet.

In sommige gevallen lukt het om in het land van herkomst aan de benodigde documenten te komen, mits de bevolkingsregistratie daar op orde is. En, bijkomende hindernis: om naar dat land te kunnen reizen hebben pardonners een eenmalig reisdocument nodig. En dat geeft de ambassade van het herkomstland dan weer alleen uit op vertoon van een geldig identiteitsdocument.