Pistorius, altijd op zoek naar de kicks van snelheid en risico

Tot vorig jaar was er voor de wereld maar één Oscar Pistorius. De man die alle wetten van de sport en de natuur kraakte, die met zijn kunstmatige onderbenen, van carbonfiber, de valide hardlopers van deze wereld tot op olympisch terrein kon bijhouden. Hij, de grote kampioen van de paralympische wereld, heette de Blade Runner. Hij was de atleet met de springveren, onvergetelijk en meer dan bijzonder.

Na de arrestatie, de rechtszaak en de veroordeling tot vijf jaar, dinsdag in Pretoria, voor zijn aandeel in de dood van zijn vriendin Reeva Steenkamp is er een Oscar Pistorius in twee versies. Versie 1, de sportieve uitvoering, is nagenoeg vergeten. Versie 2 wekt op zijn minst afschuw.

De Zuid-Afrikaan leek met zijn gedrag in de rechtbank in het geheel niet op de moreel zo waardige atleet die ingang tot de olympische wereld forceerde. Pistorius was een snikkende man toen hij een maand geleden naar het betoog van de vrouwelijke rechter in Pretoria moest luisteren. Later, toen Masipa, de tweede kleurlinge die in 1998 in Zuid-Afrika tot rechter werd benoemd, hem schuldig verklaarde aan dood door nalatigheid, had hij zichzelf weer in bedwang.

Knuffelbeer van de mondiale atletiek

De slepende rechtszaak, met psychologische onderzoeken, deed het laatste stukje heldendom van Oscar Pistorius verdampen. Hij was de held, waar Zuid-Afrika zo naar verlangde. In 2004 werd Roland Schoeman olympisch kampioen zwemmen, op de 50 meter vrije slag. Hij trainde en leefde in de Verenigde Staten. Hij interesseerde weinigen in zijn eigen land.

Drie weken later won Pistorius, op zijn springveren, de paralympische titel op de 200 meter. Hij was in minder dan een jaar klaargestoomd door Ampie Louw, zijn fysiotherapeut die hij bezocht wegens zijn vele blessures bij het door hem zo geliefde rugby. Louw zag de mogelijkheden van de sterke jongen, toen nog geen 18 jaar oud.

Pistorius (nu 27) werd de Zuid-Afrikaanse held van dat moment. Daarna gold hij tien jaar als de knuffelbeer van de mondiale atletiek. Hij overwon zijn handicap, het afzetten van beide onderbenen op de leeftijd van elf maanden, en leerde hardlopen op twee kunstbenen. Later werden dat springveren van koolstoffiber die hij snelheid gaf door zijn vermogen te roffelen. Zijn heupsnelheid was onovertroffen.

De loopstijl van Pistorius zag er volkomen natuurlijk uit. Hij was 1.86 en op zijn veren reikte hij tot 1.95. Zijn eerste trainer, de rugbycoach Janny Brooks, vertelde vorig jaar aan de New York Times dat hij pas na zes maanden had ontdekt dat het beweeglijke joch in dat groepje sportjongens van zijn highschool helemaal geen onderbenen had.
_{In beeld: de rechtszaak tegen Pistorius}

Manusje-van-alles

De jongen uit Sandton, bij Johannesburg, deed aan boksen, worstelen, waterpolo, rugby en motocross, voordat hij zich serieus met atletiek ging bemoeien. Tot een jaar voor zijn eerste Paralympische Spelen, die van Athene 2004, wist hij niet eens van het bestaan van dat sporttoernooi voor mindervaliden. Pistorius liep altijd tegen valide atleten in zijn eigen land.

Na zijn paralympische titel op de 200 meter van Athene richtte hij zich daarom op de valide Spelen. Toen hij door nieuwe regels van de wereld atletiekbond IAAF werd gedwarsboomd, werd hij dagelijks voorpaginanieuws. Hij vocht de bezwaren tegen de Flex Foot Cheetahs, de merknaam van zijn J-vormige veren, met succes aan. De voordelen van het niet hebben van onderbenen waren minder klein dan verondersteld. Juristen en wetenschappers uit de hele wereld sprongen hem bij. Hij werd razend populair.

Voor Peking 2008 miste hij door alle opwinding vooraf de olympische kwalificatie, maar op de Paralympische Spelen, twee weken na de 'grote' Spelen, werd hij kampioen op de 100, de 200 en de 400 meter. Pas vier jaar later zou hij zijn doel, een olympische race te midden der valide atleten, bereiken. Hij kwam in Londen niet verder dan de halve finale van de 400 meter, maar het applaus was er niet minder om.

Londen

Bij de Paralympische Spelen van Londen bleek dat Pistorius in zijn eigen wereld concurrentie had gekregen. Het vrije spel was voorbij. Op de 200 meter werd hij verslagen door de Braziliaan Alan Oliveira die hij weigerde de hand te schudden en die hij vervolgens beschuldigde van vals spel. Oliveira's springveren zouden te lang zijn. Hij zou daarmee, als een soort van steltloper, onreglementair voordeel hebben behaald.

Het was een opvallende uithaal van de Zuid-Afrikaanse sportman die tot dan als lelieblank en uiterst sportief werd gezien. Iedereen liep met hem weg. In Nederland liep hij in het verleden wedstrijden als Stadskanaal en Emmeloord. Hij gaf elk kind een handtekening. Hij poseerde met hun ouders. Niets was hem te veel.

Roem

Het waren de dagen voor zijn grote beroemdheid. Nike, het merk dat altijd oog heeft voor dwarse geesten en superieure atleten, nam hem onder contract. Dat werd later, na de moordzaak Steenkamp, weer verbroken. Amerikaanse journalisten volgden Pistorius in diens voetsporen, tuk op een fraai verhaal. Associated Press had dagelijks een fotograaf achter hem aan, als hij een Europees land aandeed. Oscar, de Blade Runner, werd op handen gedragen. Hij maakte zijn sport, de in de publiciteit zo vaak genegeerde paralympische atletiek, groot.

Niemand wist wat al die roem met hem deed. Pistorius, in bezit van Zwitserse voorouders en de beheersing van de Nederlandse taal, had van huis uit rijke familieleden, maar met zijn eigen vader had hij geen of nauwelijks contact. Zijn moeder overleed toen hij 15 was.

Hij woonde in een groot huis in Silverlakes, in een beveiligde compound. De verslaggever van New York Times beschreef in 2012 jaar dat hij in het huis een tafel had staan, waar met zestien mensen aan gegeten kon worden. Hij bewoonde het huis met een vriend uit zijn schooltijd die aan oosterse gevechtssport deed.

Liefde voor gevaar

Pistorius was in het dagelijks leven een wilde jongen die met de auto rustig 250 kilometer per uur haalde. Met een motor sloeg hij over de kop en vond zijn ene prothese terug in het prikkeldraad. Met een speedboot klapte hij op een pier en kreeg 172 hechtingen. Kaak en oogkas bleken gebroken. Hij had twee witte tijgers in de tuin die hem uiteindelijk te groot werden. In zijn privéleven was hij rusteloos, altijd op zoek naar de kicks van snelheid en risico.

Pistorius nam in 2012 een journalist in mee naar een schietbaan. Die mocht schieten met zijn wapen, een 9 mm handwapen. Hij bleek een goede coach. Pistorius verklapte dat hij bij slapeloosheid vaak naar de baan ging om een paar dozen ammunitie weg te schieten. Het was toen nog een argeloze passage in een artikel voor een Amerikaanse krant. Later volgden tal van zaken, waarin zijn voorliefde voor wapens bleek.

Zo ging het mis op Valentijnsdag 2013. Pistorius was die nacht niet gevlucht voor de vermeende indringer. Hij had ook niet direct hulp gezocht. Hij had zijn wapen van onder het bed gepakt om de mogelijke indringer te lijf te gaan. Het pistool van Pistorius, 9mm kaliber, ging vier keer af. Reeva Steenkamp, schuilend achter de badkamerdeur, werd driemaal getroffen, waarvan één keer, dodelijk, in het hoofd.

Sindsdien ging het in de wereld slechts over versie 2 van Oscar Pistorius, de held die zijn eigen sprookje en het leven van een geliefde vernietigde.