Ludiek en creatief: hoe Hongkongers de wereld vertellen wat er gaande is

De afgelopen dagen is Jeromy-Yu Chan (27) niet weg te slaan uit een café in het Kowloon-district. Het internet is daar snel, en dat is precies wat Chan nodig heeft. Hij zet zich namelijk als social-media expert in voor de protestacties in Hongkong. Normaal gesproken doet hij hetzelfde werk, maar dan voor een ngo. Hij heeft er nu een tweede baan bij. 'Ik laat journalisten in het buitenland weten wat er in Hongkong gebeurt en ik laat mensen in Hongkong weten hoe er over ons bericht wordt', vat Chan zijn werkzaamheden samen.

Behalve Engels spreekt Chan ook Frans en Duits, en zelfs een beetje Nederlands. 'Ik weet dat jullie vandaag een nieuwe website hebben gelanceerd', zegt hij over de nieuwe site van de Volkskrant. 'En ik weet precies wat er in jullie krant over Hongkong wordt geschreven.'

Nog nooit is er zoveel aandacht voor zijn stad geweest, jubelt Chan. 'Alle grote media, behalve die in Rusland en China, schrijven over ons. Hong Kong is voorpaginanieuws. Het is ongelofelijk.'

Vijf minuten

Niet alleen de nieuwswaarde zal hieraan bijdragen - de Hongkongers weten precies hoe ze de media moeten bespelen. Stuur een berichtje naar de 'Umbrella Revolution Community' op Facebook en je krijgt binnen vijf minuten de contactgegevens van mensen ter plaatse doorgestuurd. Die bovendien vloeiend de Engelse taal beheersen, want als oud-kolonie van Groot-Brittannië spreken de Hongkongers hun talen.

Wat ook opvalt: op Facebook worden alle posts vanuit het Chinees in verschillende talen vertaald, ook in het Nederlands. Mensen van over de hele wereld springen bij om de demonstranten te helpen hun boodschap te verspreiden. 'Ook de briefjes die betogers overal in de stad achterlaten, zijn in verschillende talen omgezet', zegt Chan. 'Ik heb zelfs Turks en Arabisch voorbij zien komen. Daarbij is waarschijnlijk de hulp van Google Translate ingezet.'

Creatief

De protesten halen een flinke dosis creativiteit boven bij de betogers. Zo is een bus in het Mongkok-district, waar een nieuw protestfront is ontstaan, ingericht als een typisch Hongkongs begrafenisaltaar; met een foto van bestuurder C.Y. Leung en enkele witte bloemen en linten.

De ludieke verwijzing naar de eis van betogers dat Leung moet aftreden is op het randje, vindt Chan. Provocatie is de meeste Hongkongers vreemd. Ze houden het graag netjes. Gevechten zijn tot nu toe uitgebleven. De studenten ruimen de straten zelf op en verwijderen zelfs de graffiti die door 'onruststokers' op de muren is gespoten.  

'Graffiti wordt gezien als criminele daad', licht Chan toe. 'We zijn een vreedzaam volk. Als we gewelddadig worden, dan zal de propagandamachine van de communistische media tegen ons worden ingezet. De gevolgen zijn niet te overzien. We willen de politie niet een excuus geven om nog harder in te grijpen dan dat ze nu doen. Dat agenten pepperspray en traangas gebruiken is al erg genoeg.'

De herinnering aan het bloedbad in Peking in 1989 zit in het collectieve geheugen gegrift. Het Chinese leger maakte toen met tanks en geweervuur een einde aan het studentenprotest. Zo ver zal het niet komen, denken de demonstranten. Maar ze zijn wel van plan om de strijd op te voeren als bestuurder Leung voor 12 uur vannacht (6 uur onze tijd) niet aftreedt. Dat is de deadline die de betogers de bestuurder hebben gesteld.

'Er zijn plannen om overheidsgebouwen te bezetten', weet Chan. De politie in Hong Kong heeft gedreigd met 'serieuze consequenties' als deze plannen daadwerkelijk worden voortgezet. 'We hebben goede hoop dat de regering vandaag aftreedt. Dat zou de goedkoopste en efficiënte oplossing zijn, maar zeker weten doen we het natuurlijk nooit.'

Reactie China

Vanuit China, het land dat de touwtjes feitelijk in handen heeft, wordt tot nu toe tam gereageerd op de protesten in Hongkong. President Xi Jinping doet het af als een lokaal probleem. Ook zijn de protesten 'illegaal' genoemd. De gebeurtenissen in Hongkong worden angstvallig verzwegen in de Chinese pers. 'Er is een totale black-out', zegt Chan. 'Wel zijn er activisten in China actief op Twitter. Via dit medium proberen ze de Chinezen te laten weten wat er in Hongkong gebeurt. Er is ook een activist die zijn hoofd heeft kaalgeschoren uit sympathie voor de demonstranten in Hongkong. Hij roept andere Chinezen op hetzelfde te doen.'