Kabinet op banenjacht met lastenverlichting
Het kabinet maakt bestrijding van de werkloosheid topprioriteit in de resterende regeerperiode. Door de belasting op arbeid op de lange termijn met 15 miljard te verlagen moeten er 100 duizend mensen aan een baan worden geholpen. De 1 miljard euro lastenverlichting in 2015 is pas een eerste stap. Minister Dijsselbloem van Financiën zei dat vanmiddag bij het aanbieden van de nieuwe begroting.
Door lastenverlichting moet het voor werkgevers aantrekkelijker worden mensen in dienst te nemen en werkzoekenden stimuleren zich aan te bieden op de arbeidsmarkt en te investeren in scholing.
De operatie maakt deel uit van een herziening van het belastingstelsel. Het tempo van de herziening is volgens Dijsselbloem afhankelijk van 'de financieel-economische ontwikkelingen'. Naast extra werkgelegenheid moet dit volgens Dijsselbloem ook leiden tot een eenvoudiger en beter uitvoerbaar belastingstelsel. Staatssecretaris Wiebes (Financiën) zei in een toelichting dat 'er geen big bang komt'. Dus niet een hele belastingstelselherziening in één keer. Dat kan niet, want de 5 miljard euro die daarvoor nodig is, zijn er niet.
Voor politieke partijen die bereid zijn er de tijd voor te nemen, komen Dijsselbloem en Wiebes in 2015 met één samenhangend voorstel waarmee in pakweg tien jaar 100 duizend banen worden gecreëerd. De lasten op arbeid kunnen - over de duim - met 15 miljard omlaag. Dit is inclusief 3 tot 6 miljard netto lastenverlichting om ongewenste inkomenseffecten op te vangen. Dit kan volgens vicepremier Lodewijk Asscher worden betaald uit meevallers op de begroting. Daarnaast zal er voor zo'n 10 miljard aan lastenverschuiving plaatsvinden.
De minister zei verder dat het kabinet niet verder zal bezuinigen op de zorg en de sociale zekerheid om geld voor lastenverlichting beschikbaar te krijgen. 'Het is ons voor volgend jaar ook gelukt een miljard vrij te maken.'
Centrale boodschap kabinet
Een andere boodschap van Dijsselbloem was dat het herstel van de economie 'broos' is en 'dat we ons niet rijk moeten rekenen'. Hij beschreef zijn manier van begroten als 'behoedzaam' en verwees naar de internationale onzekerheden in bijvoorbeeld Oekraïne en het Midden-Oosten.
De verwachting voor 2015 is dat de export en de consumptie stijgen en dat de koopkracht gemiddeld met 0,5 procent toeneemt. De economie groeit volgend jaar met 1,25 procent, mede door toenemende investeringen en doordat de groei van de wereldhandel doorzet. De werkloosheid is met 605 duizend echter nog veel te hoog, zegt Dijsselbloem. Daar wil het kabinet graag iets aan doen.
Het begrotingstekort komt volgend jaar uit op 2,2 procent van het bbp. Dat is lager dan dit jaar en ruim onder de Europese norm van 3 procent. De staatsschuld stijgt nog wel licht, naar 70 procent.
Lagere inkomens profiteren
Het zijn vooral de werkenden die profiteren van de focus van het kabinet. De arbeidskorting gaat omhoog voor in totaal 500 miljoen euro. Dit bedrag komt bovenop de eerdere verhogingen van de arbeidskorting. Vooral de lagere inkomens profiteren daarnaast van de verlaging van het tarief in de eerste schijf van de inkomstenbelasting. Dat kost 475 miljoen euro.
Werklozen die aan de slag gaan in een sector waar een tekort aan personeel bestaat, kunnen worden omgeschoold met behulp van een WW-uitkering ('brug-WW''). De werkzoekende krijgt dan voor de uren dat hij werkt salaris en voor de uren waarin hij wordt omgeschoold WW. Daardoor is het voor werkgevers goedkoper om zo iemand in dienst te nemen.
Een opvallende ontwikkeling is de opkomst van het buitenlands beleid. Jarenlang was dat vooral een populaire bezuinigingspost, maar nu wordt er weer geïnvesteerd. Extra geld wordt onder meer uitgetrokken voor de opvang van asielzoekers (375 miljoen euro), noodhulp in crisisgebieden (570 miljoen euro), het OM (20 miljoen euro) en de veiligheidsdienst AIVD (25 miljoen euro). Bezuinigingen op de krijgsmacht worden verzacht met een jaarlijkse injectie van 100 miljoen. Verder komt er een toekomstfonds voor innovatie. Het startkapitaal is 200 miljoen.
