Westen kiest voor ramkoers met Moskou

De EU-sancties zijn vooral gericht op de Russische financiële sector, het defensie-apparaat en de energiewinning, met name olie. Ze zijn een jaar geldig maar worden tussentijds permanent geëvalueerd. Daarbij wordt gekeken naar zowel de effecten op het Oekraïne-beleid van Moskou als op de EU-economieën, aldus een hoge EU-functionaris gisteravond.

De nieuwe Amerikaanse sancties, die gisteravond bekend werden, liggen in de lijn van de EU-maatregelen. Drie Russische banken en een scheepswerf in Sint-Petersburg zijn in de ban gedaan door Washington. Maandagavond hadden president Obama en de regeringsleiders van de belangrijkste vier EU-landen in een videovergadering al tot deze lijn besloten. Obama weigerde gisteren te spreken van een nieuwe Koude Oorlog.

Ongezouten verklaring
De EU neemt de maatregelen vanwege de Russische annexatie van de Krim en de rol van Moskou bij de destabilisering van Oost-Oekraïne. Het neerhalen van vlucht MH17 aldaar heeft de Europese aanpak grondig veranderd. Hoewel er nog geen hard bewijs is voor betrokkenheid van Moskou kwamen de EU-leiders Barroso (Commissie) en Van Rompuy (Raad) gisteren met een ongezouten verklaring.

"Wanneer het geweld uit de hand loopt en leidt tot het vermoorden van bijna driehonderd onschuldige burgers,vereist dat een spoedig en vastberaden antwoord." Barroso en Van Rompuy spreken van "een krachtig signaal aan de leiders van de Russische Federatie: het destabiliseren van Oekraïne, of van welk ander Oost-Europees buurland ook, jaagt zijn economie op hoge kosten."

Economische schade
Het wachten is nu op tegenmaatregelen van Moskou. Er zijn speculaties dat Rusland individuele lidstaten zal treffen met importstops van bijvoorbeeld vlees of bloemen.

Schattingen over de economische schade aan beide kanten lopen sterk uiteen. Volgens een berekening loopt de Russische economie dit jaar voor 23 miljard euro aan averij op, oplopend naar 75 miljard volgend jaar. Dat is bijna 5 procent van het nationaal inkomen. De Europese Commissie begroot de schade in de EU op 40 miljard euro dit jaar en 50 miljard in 2015.

Het Britse BP en het Franse Renault hebben gisteren al sombere verwachtingen uitgesproken. BP is voor 20 procent eigenaar van het Russische olieconcern Rosneft, Renault is via een dochteronderneming sterk afhankelijk van autoverkopen in Rusland. De Nederlandse ondernemersorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland steunen de EU-sancties.

De sancties:
1. Financiële restricties EU-ingezetenen en -bedrijven mogen geen nieuwe aandelen of verwante producten (behalve staatsobligaties) meer kopen van Russische staatsbanken en hun dochterbedrijven.
2. Wapenembargo geldt voor import en export. Oude contracten kunnen wel worden gerespecteerd.
3. Verbod op EU-export van goederen en technologieën die zowel civiele als militaire toepassingen kunnen hebben en die zijn bedoeld voor een militaire eindgebruiker.
4. 'Gevoelige' producten en technologieën krijgen alleen een exportvergunning als ze niet zijn bestemd voor olie-exploratie op de Noordpool, diepzee-olie-exploratie en schalie-olieprojecten in Rusland.