Geen wapens en wodka, maar werken aan terugkeer

V.l.n.r. Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp, Korpschef Nationale Politie Gerard Bouman en Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding Dick Schoof bij de Tweede Kamer-briefing over de repatriatiemissie in Oost-Oekraïne.

Groot militair ingrijpen in Oekraïne is niet wenselijk, zei Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp vanmiddag tijdens de Tweede Kamer-briefing over de vliegramp. "Er is sprake van een onoverzichtelijke situatie met wisselende frontlijnen." Militair ingrijpen zou escalerend en provocerend kunnen werken, waardoor Nederland een partij zou worden in het conflict.

Floris van Bodegraven 28 juli 2014, 18:32

De Commandant der Strijdkrachten praatte vanmiddag de Tweede Kamer bij over de ontwikkelingen in Oekraïne. De missie wordt uitgebreid met een commandocentrum, ambulances en een medisch team in Donetsk, de hoofdstad van de pro-Russische separatisten. Australië stuurt een extra C17 Globemaster-transportvliegtuig. Ook krijgen de onderzoekers en Marechaussees vesten waarop duidelijk te lezen is wat de Nederlanders komen doen. Het hoofddoel van de missie is het repatriëren van de slachtoffers. "We doen het maximale om de komende drie weken alle stoffelijke overschotten en persoonlijke bezittingen terug te brengen", aldus Middendorp.

Defensie neemt de inschatting van de veiligheidssituatie in het rampgebied over van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding Dick Schoof. De commandant van de repatriëringsmissie in Donetsk, kolonel Kees Kuijs, bepaalt ter plaatse van dag tot dag of het veilig is om het gebied in te gaan.

Veiligheid
Mocht een groot offensief van Oekraïense zijde de Nederlandse onderzoekers in gevaar brengen, dan worden ze geëvacueerd. Ondanks de bezorgdheid van de fractieleiders over de veiligheid van de onderzoekers, zullen er geen gewapende begeleiders meegaan. Wel zijn er helmen en kogelwerende vesten beschikbaar voor de onderzoekers.

Hoeveel bewijzen en slachtoffers er anderhalve week na het ongeval nog op de rampplek zijn wist Gerard Bouman, korpschef van de Nationale Politie, niet. "Er is niets te zeggen over hoeveel lichamen we nog zoeken of zullen vinden. Wat we aantroffen in de lijkzakken in Oekraïne is met geen pen te beschrijven", vertelde hij geëmotioneerd. Volgens Bouman hadden zelfs de meest ervaren en geharde politiemensen er moeite mee. Voor de identificatieteams is er bij terugkomst in Nederland psychologische hulp.

Onbedreigend
De-escalatie is nog steeds het kernwoord van de missie, daarom gaan de Nederlandse Marechaussees ongewapend het gebied in. "Als je onbewapend bent, ben je ook onbedreigend", volgens Middendorp. Toch wil de Commandant der Strijdkrachten agenten wel toestaan hun wapens bij zich te dragen, als dat niet verkeerd valt onder de lokale bewoners en de separatisten. "Dan hoef je niet te wijken voor criminelen, dat vergroot je bewegingssnelheid. En sommige agenten voelen zich dan veiliger."

Volgens de generaal speelde ook de opbouwtijd van een militaire missie mee in het besluit op de huidige lijn door te gaan. "Het kost veel tijd om zo'n missie op te bouwen, omdat er veel overeenkomsten moeten worden gesloten. Die tijd gaat ten koste van het onderzoek zelf." Dat onderzoek moet binnen drie weken gebeuren, omdat daarna eventuele stoffelijke resten en sporen onbruikbaar worden.

Wodka
GroenLinks-kamerlid Liesbeth van Tongeren vroeg zich af hoe Nederland onderhandelt over toegang met de lokale separatisten en dus mogelijke daders achter de aanslag op vlucht MH17. "Moeten er kisten wodka mee?"
Volgens Middendorp is dat niet nodig en weten de Nederlanders wel hoe ze met 'lokale baasjes' om moesten gaan. "We proberen zo veel mogelijk met de lokale bevolking op te trekken. Dat hebben we elders ook genoeg gedaan."