Direct naar artikelinhoud

'Zoon Rockefeller vermoord en opgegeten als wraak op Nederland'

Nederland heeft in de jaren zestig bewust de doodsoorzaak achtergehouden van de Amerikaanse gouverneurszoon Michael Rockefeller, die in Nieuw Guinea op zoek was naar primitieve kunst. Hij verdween en zijn lichaam is nooit gevonden, maar volgens de Amerikaanse schrijver en reisjournalist Carl Hoffman is Rockefeller vermoord en opgegeten door kannibalen, als wraakactie tegen een Nederlandse politieactie.

Het Nederlandse schip Karel Doorman in Nieuw Guinea in 1960.Beeld anp

De Nederlandse autoriteiten waren daarvan op de hoogte, maar hielden het stil omdat ze geen aandacht wilden voor het kannibalisme in de kolonie.

Dat schrijft Hoffman in zijn boek Savage Harvest, over een mysterie dat de Amerikanen al decennia boeit en waarvan hij zelf in een boektrailer op internet claimt: 'Ik geloof dat ik het heb opgelost.'

'Verdronken'
Michael Rockefeller, telg uit de schatrijke, fameuze familie, was de zoon van de gouverneur van New York. Het was maart 1961, Rockefeller was 22 jaar en net afgestudeerd, toen hij naar Nieuw Guinea vloog om deel te nemen aan een expeditie met de Nederlandse antropoloog René Wassing. Hij zou er filmen voor een documentaire en spullen zoeken voor het Museum voor Primitieve Kunst in New York, dat was opgezet door zijn vader Nelson, die later vicepresident zou worden. Maar Michaels boot kapseisde voor de kust en na een maand zoeken, gaven reddingwerkers het op. Hij zou verdronken zijn op zee.

Hoffman reisde naar het gebied, sprak met ooggetuigen en deed archiefonderzoek. Hij stuitte op een brief van een Nederlandse zendeling, Cornelius van Kessel, die schreef dat Rockefeller was gedood door krijgers uit het dorp Otsjanep, uit wraak voor een schietpartij van Nederlanders, jaren eerder, waarbij dorpelingen waren omgekomen. Zijn bewering werd weggemoffeld, schrijft Hoffman, omdat Nederland de wereld wilde laten zien dat het van Nieuw-Guinea een beschaafder land had gemaakt. Kannibalisme paste daar niet in.

Het zijn aanwijzingen, zegt Hoffman zelf, geen bewijzen (hij kreeg voor 1.000 euro de bril van Rockefeller aangeboden, maar dat bleek een plastic exemplaar). Het verhaal doet al langer de ronde, ook in Nederland: de Nederlandse priester Jan Smit bijvoorbeeld, verklaarde na de verdwijning dat hij een krijger in de korte broek van Rockefeller had zien lopen. Ook de Amerikaanse journalist Milt Machlin kwam in 1969 al tot de conclusie dat de Amerikaan was vermoord.