Levenseindekliniek voor het eerst berispt

De Regionale Toetsingscommissie Euthanasie heeft deze levensbeëindiging als 'onzorgvuldig' bestempeld. Dat komt niet vaak voor. Op een totaal van 4188 gevallen van euthanasie in 2012 heeft de toetsingscommissie maar tien gevallen als onzorgvuldig beoordeeeld.

De Levenseindekliniek in Den Haag werd twee jaar geleden opgericht om mensen te helpen die met hun doodswens geen gehoor vinden bij hun eigen arts. Tot maart van dit jaar hebben de artsen van de kliniek 205 keer euthanasie verleend, waarvan 12 keer bij een psychiatrisch patiënt.

Onvoldoende
Dat een van deze twaalf nu een negatief oordeel heeft gekregen is een tegenslag. Want hoewel ze met complexe problemen als dementie, psychiatrie en ouderdomsklachten te maken heeft, kon de kliniek tot nu toe met enige trots verkondigen dat alle levensbeëindigingen bij toetsing als zorgvuldig waren beoordeeld.

De kliniek krijgt nu een onvoldoende omdat volgens de toetsingscommissie te weinig gesprekken met de patiënt zijn gevoerd, en omdat ze van een geriater advies heeft gekregen en niet van een psychiater. Een richtlijn van de Nederlandse Vereniging van Psychiaters uit 2009 schrijft juist voor dat er een psychiater moet worden geraadpleegd.

Steven Pleiter, de directeur van de Levenseindekliniek, zegt in dit geval bewust van deze richtlijn te zijn afgeweken. Hij wil niet in detail treden over de redenen daarvoor, omdat de zaak ter beoordeling aan het Openbaar Ministerie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg zal worden voorgelegd. Dat is standaard als de toetsingscommissie het oordeel 'onzorgvuldig' uitspreekt. "Wat ik wel kan zeggen is dat sommige patiënten in hun leven met zoveel geestelijke hulpverleners te maken hebben gehad, dat ze geen psychiater meer kunnen zien."

Twee gesprekken
Het andere punt van kritiek is dat er slechts twee gesprekken zijn gevoerd met de patiënt in een korte periode. Ook dat ligt gevoelig. Psychiater Boudewijn Chabot, voorstander van euthanasie, verklaarde dat hij moeite heeft met euthanasie van psychiatrische patiënten uitgevoerd door de Levenseindekliniek. Volgens hem is de behandelrelatie bij zulke patiënten van groot belang. En van zo'n relatie kan nauwelijks sprake zijn in de paar maanden die de Levenseindekliniek heeft om iemand te leren kennen, aldus Chabot.

Volgens Pleiter ging het in dit geval niet om enkele maanden, maar om tien maanden, waarin meerdere gesprekken zijn gevoerd. Hoeveel gesprekken dat waren, en met wie, wil Pleiter niet zeggen. Volgens hem was de situatie niet anders geweest wanneer er meer gesprekken waren gevoerd. Daarbij speelde volgens Pleiter mee dat de vrouw gedurende decennia depressiviteit al vele verscheidene therapieën had gevolgd.