Direct naar artikelinhoud
Paspoort

Veel ‘twijfelgevallen’ onder gevluchte Oekraïners

Eten en drinken staat klaar in de opvanglocatie voor vluchteling en in het Amsterdam Centraal Station.Beeld Joris van Gennip

In Amsterdam melden mensen zich als Oekraïense vluchteling, terwijl ze dat niet zijn. De gemeente stuurt veel ‘twijfelgevallen’ door naar de IND. 

Bij het registratiepunt voor vluchtelingen uit Oekraïne in Amsterdam melden zich geregeld mensen die geen recht hebben op opvang. De gemeente Amsterdam twijfelt regelmatig aan de geldigheid van verblijfsvergunningen en de authenticiteit van paspoorten. De ‘twijfelgevallen’ worden deels doorverwezen naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Tot ongenoegen van het Rode Kruis, dat zich terugtrok uit het registratiepunt. 

Gemiddeld waren er in de laatste twee weken van juni 59 personen per dag die direct aan opvang werden geholpen. Ongeveer 25 personen per dag in die periode zijn bestempeld als ‘twijfelgeval’, de helft daarvan is doorverwezen naar de IND. De rest van de twijfelgevallen waren volgens de gemeente daklozen of toeristen. Die zijn verwezen naar een daklozenopvang of een hotel.

De meeste ‘twijfelgevallen’ blijken wel vluchtelingen uit Oekraïne te zijn, maar zijn niet-Oekraïens. Buitenlandse studenten uit Charkov bijvoorbeeld of mensen die in Oekraïne werkten. 

Vanaf 19 juli hebben mensen zonder Oekraïens paspoort volgens de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) geen recht meer op opvang in Nederland. Ze moeten een asielaanvraag doen, krijgen geen leefgeld en mogen niet aan het werk. Het kabinet besloot daartoe omdat er signalen waren van ‘mogelijk misbruik’ van de Nederlandse regelingen.

Veel ‘twijfelgevallen’ onder gevluchte Oekraïners
Beeld Phil Nijhuis

Rode Kruis ontevreden

Het Rode Kruis in Amsterdam is zo ontevreden over die nieuwe regel dat het niet langer hulp verleent op registratiepunt op het centraal station van Amsterdam. In een verklaring stelt Suzanne Segaar, districtsmanager van het Rode Kruis Amsterdam, dat je vluchtelingen niet naar een paspoort mag vragen voordat je ze helpt. “Mensen die een lange reis achter de rug hebben en bescherming zoeken in Nederland, worden naar aanmeldcentrum in Ter Apel gestuurd. Terwijl de situatie daar momenteel onhoudbaar is.” Segaar denkt dat vluchtelingen op deze manier op straat terecht zullen komen.

De gemeente Amsterdam laat weten dat de werkzaamheden bij het registratiepunt ondertussen gewoon doorgaan. Het Rode Kruis deed voorheen ongeveer een derde van het werk en gaat nu een eigen servicepunt openen aan de Valkenburgstraat. Het gaat om een proef, om te kijken of er behoefte aan is onder vluchtelingen. Het servicepunt is er ‘voor iedereen, ongeacht waar ze vandaan komen’.

Triage-locaties

De IND stelt dat personen waarover twijfel bestaat niet direct naar het aanmeldcentrum in Ter Apel gaan. Mobiele teams controleren op locatie de paspoorten en reisdocumenten van mensen die zeggen uit Oekraïne te komen. 

De komende weken moeten er speciale triage-locaties komen om te bepalen welke vluchtelingen recht hebben op gemeentelijke opvang in Nederland. De IND kan niet zeggen hoeveel van de ‘twijfelgevallen’ de afgelopen weken uiteindelijk alsnog zijn toegelaten tot opvangcentra voor vluchtelingen uit Oekraïne. 

Lees ook:

Burgemeesters over opvang Oekraïners: ‘Wij zijn geen duizenddingendoekje’

Hoe verloopt de opvang van Oekraïners in gemeenten? Vijf maanden lang volgde Investico het functioneren van dit nieuwe opvangstelsel. De burgemeesters willen antwoord: hoelang moeten zij nog Oekraïners opvangen?