Tamara's zoon was, net als Archie, hersendood: 'Je vecht altijd voor je kind'

Ze wist het meteen, nadat ze hun zoon gevonden hadden: Quentin zou niet meer wakker worden. "Ik voelde het. Ik wist het."

Haar 'moederinstinct' bleek juist: Quentin, dertien jaar nog maar, overleed twee dagen later. Tamara lag met haar hoofd op zijn borst naar zijn kloppende hart te luisteren toen de apparatuur die zijn lichaam gaande hield werd uitgezet. "Hij was heel snel weg."

Zonder zuurstof

Dat was op 22 november 2012. Maar eigenlijk leefde Quentin twee dagen eerder al niet meer. Hij had ervoor gekozen een einde aan zijn leven te maken. Na een langdurige reanimatie werd zijn hart weer op gang gebracht, maar zijn hersenen hadden te lang zonder zuurstof gezeten.

Datzelfde gebeurde bij Archie Battersbee in Engeland, over wie we de laatste weken veel schreven. Al zijn de omstandigheden anders. Archie deed mee aan een onlinechallenge, waarschijnlijk verstikte hij zichzelf omdat het een grappige YouTube-video kon opleveren. Hij wilde weer bijkomen. Quentin koos er bewust voor.

In Engeland willen de artsen van Archie de behandeling stoppen. De jongen is hersendood en zal nooit meer tot leven komen, zeggen ze. De ouders voeren echter een verbeten strijd bij allerlei rechtbanken om de behandeling voort te zetten.

"Ik kan ze er niet om veroordelen", zegt Tamara, "ook al heb ik zelf een totaal andere keuze gemaakt. Wat ik zeker weet: als ouder vecht je als een leeuwin voor je kind. Tot het eind. Dat doen die mensen ook. Alleen op een andere manier. Hun manier. Ik wilde iets anders voor Quentin. Hij wilde zelf in alle rust gaan."

Tarantino

Ze slikt even, en gaat verder: "Hoe hartverscheurend dat ook was voor ons, ik gunde hem dat. Ik wilde hem het alternatief, zonder kans op herstel in leven gehouden worden door machines, niet aandoen. Hadden we hem nog jaren aan de apparatuur moeten laten? Nee. Hij wilde dat zelf niet. Dus ik wilde dat niet voor hem."

Quentin - vernoemd naar de beroemde filmregisseur Quentin Tarantino - had een 'slechte start', vertelt zijn moeder. "In de buik al. De navelstreng zat om zijn hals gewikkeld. Hij had een dysthyme stoornis, een chronische depressie. Zijn buien konden van supervrolijk omslaan naar somber."

De hulpverlening kreeg er geen vat op. Na de puberteit zou het wel overgaan, hopelijk. Tot die tijd: kiezen op elkaar. "Teleurstellend", zegt Tamara achteraf.

Populair bij de meisjes

Toch functioneerde Quentin in sociaal opzicht uitstekend. Een goede voetballer. Veel vrienden. Populair op school. Populair bij de meisjes ook. Maar ja, die buien. En toen opeens die ultieme keus. "Hij was die week bozig, kreeg straffen op school, maar dit zagen we niet aankomen."

Twee broertjes zijn er. Die waren 4 en 6 toen het gebeurde. Tamara en haar man vertelden hun over hún keuze - om de beademing te stoppen - voordat het gebeurde.

"Hij was mijn maatje", zegt Tamara. "We waren altijd twee handen op een buik. Ik gunde hem alles. Zelfs zijn dood, als hij dat wilde."

En na een zucht: "Kijk, je wilt dit niet accepteren. Natuurlijk niet. Maar je hebt geen keus."

Ongeveer 24 uur nadat ze hem hadden gevonden, gebruikte een neuroloog het woord 'hersendood'. Dat bevestigde voor Tamara wat ze al wist, al was het toch een schok. "Ik had het al gezien. Aan zijn handen bijvoorbeeld, die waren verkrampt. Ik had ook zijn oogleden opgetild. Daarachter was het leeg."

Orgaandonatie gaf betekenis

Tamara begon meteen over orgaandonatie. "Zij vonden dat nogal vroeg, maar zoals ik zei: ik wist het al."

Dan zegt ze: "Het klinkt misschien gek, maar dat was mijn manier om voor mijn kind te vechten. Ik was kapot. Ik kon niet eten, niet slapen, niets. Alleen dat, vechten voor hem. Op deze manier. Zijn wens respecteren. En zorgen dat zijn organen goed terecht kwamen. Zo kreeg het nog betekenis."

Ze heeft Quentin zélf ook nog over die keus verteld. "Vriend", zei ik tegen hem, "we hebben besloten je organen af te staan. Als je dat niet wilt, moet je er voor die tijd tussenuit piepen."

Het is oké, mama

Ze had het gevoel dat hij daaraan zijn goedkeuring gaf. Zijn hoofd zwiepte ietsjes haar kant op, voor haar gevoel. Alsof hij aangaf: het is oké, mama, doe maar, het is oké.

Toen het voorbij was, zag ze de rust op zijn gezicht. "Er kwam een soort ontspanning over hem. Het was bijna alsof hij glimlachte."

Na de uitvaart stortte ze in, zegt ze. Maar na verloop van tijd krabbelde ze toch weer op. "Voor de andere twee jongens. En de herinnering geeft ook kracht. Er waren meer dan duizend mensen op de uitvaart. Je denkt aan de mooie momenten. Er komt een dag dat je de zon weer op je huid voelt, en een vogel hoort fluiten."