De pinautomaat van de wereld is Nederland

Jort Kelder en Jesse Klaver zaten vrijdagavond bij Pauw om te vertellen over deel II van de dividendbelastingsaga. Twee onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam hadden een verzoek om openbaarmaking ingediend bij het ministerie van Financiën. Zo probeerden zij documenten uit de kabinetsformatie boven tafel te halen om zicht te krijgen op de afschaffing van een belasting die Nederland voorheen jaarlijks 1,4 miljard opleverde.

Op tv hoorde ik Jort Kelder herhalen wat hij vorig jaar al eens op tv had gezegd: dat multinationals hadden aangedrongen op de afschaffing. „Unilever was zonder die maatregel nooit gebleven.”

Ik hoorde Jesse Klaver zeggen dat hij teleurgesteld was in het kabinet. „Vandaag dacht ik: ik hoop niet dat ze liegen.”

De twee hadden niets nieuws te melden. Ze herhaalden wat sinds vrijdagochtend werd rondgepompt op radio, tv en in dagbladen. Komt het kabinet in de problemen? Kan de dividendbelasting opnieuw worden ingevoerd?

Waarom zaten die UvA-onderzoekers niet bij Pauw?

Ze waren vrijdag aanvankelijk wel uitgenodigd, zegt Jan van de Streek als ik hem bel. De hoogleraar belastingheffing van concerns, tevens verbonden aan het wetenschappelijk bureau van advocatenkantoor Loyens en Loeff, doet met zijn promovendus Martijn Nouwen, tevens werkzaam bij accountancy EY, onderzoek naar belastingcompetitie tussen landen. En daar hadden ze die documenten voor willen gebruiken, zegt Van de Streek.

Pauw had de fiscalist diezelfde vrijdag weer afgebeld, omdat een gesprek met hem „te ingewikkeld” voor de kijkers zou zijn. „Jort heeft ook verstand van de dividendbelasting”, had de redacteur gezegd.

De onderzoekers zijn „benieuwd in hoeverre afschaffing van de dividendbelasting in Nederland leidt tot belastingontwijking”, zegt Van de Streek. In een hoorzitting die de Tweede Kamer in december vorig jaar organiseerde over het onderwerp, nam hij ferm stelling tegen de afschaffing van de dividendbelasting. Die zou de Nederlandse onderhandelingspositie bij het sluiten van belastingverdragen ondergraven. Hij waarschuwde voor de ruimte die multinationals zouden krijgen om te profiteren van de verschillende belastingstelsels van landen. „Het is mijns inziens bij uitstek de dividendbelasting die moet voorkomen dat de winst geheel belastingvrij het land verlaat.”

Volgens Van de Streek dreigt Nederland „een pinautomaat” te worden voor het onbelast uitbetalen van dividend. Als EU-landen de dividendbelasting afschaffen, leidt dat tot belastingconcurrentie tussen de lidstaten. Dat is schadelijk, omdat daardoor de belastingopbrengst in alle staten vermindert en de balans tussen Europese landen, maar ook Amerika en Japan, wordt verstoord.

Ik had nog wel meer willen vragen, maar Van de Streek en Nouwen zoeken een groter podium dan het kleine bestek van deze column. Dus hebben ze mij op hun beurt afgebeld.