Direct naar artikelinhoud
Interview

Sancties lijken effectief: 'Exportverbod heeft Noord-Korea hard geraakt'

Het Kim Il Sung-plein in Pyongyang, Noord-Korea.Beeld ANP

Het werkt al jaren als de derde wet van Newton: Noord-Korea experimenteert met nucleaire wapens (actie) en de internationale gemeenschap komt met sancties (reactie). De recente sancties hebben Noord-Korea geholpen om Kim toch weer aan het praten te krijgen, denkt expert Christopher Green.

Tot dusverre gaf Kim Jong-un – ondanks eerdere beloftes te stoppen met testen – geen krimp en ging gewoon door, ondanks de gevolgen voor de Noord-Koreaanse economie. Maar nu zegt hij de kernproeven en rakettesten te staken. Hij wil de focus verleggen naar de opbouw van de economie.

De vraagt rijst: is dit besluit het gevolg van de economische sancties? Noord-Koreakenner Christopher Green denkt dat het niet zo simpel ligt. Hij doet al jaren onderzoek naar de Noord-Koreaanse economie en heeft lange tijd vanuit de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul gewerkt voor nieuwswebsite Daily NK. 

Het was al te verwachten dat de Olympische Winterspelen in Zuid-Korea de twee Korea’s dichter tot elkaar zou brengen

Hebben de Noord-Koreanen last van de sancties?

“De laatste acht maanden begint Noord-Korea de sancties echt te voelen. Zeker nu China, die de strafmaatregelen van de Veiligheidsraad voorheen als bondgenoot probeerde te blokkeren, zonder al te veel tegenspraak meewerkt. Vooral het verbod op de export van steenkool heeft een grote impact. Daar gaan miljarden dollars in om.

“De arbeiders in de midden- en lagere regionen van de samenleving hebben de meeste last van de sancties. Vrouwen in de textielindustrie worden bijvoorbeeld hard getroffen: zij verliezen hun baan door het exportverbod op textiel.

“Ook mogen veel Noord-Koreanen niet meer in het buitenland werken. Zij verdienen daardoor geen geld meer om hun gezin in Noord-Korea te onderhouden. Ook kleine handelaren langs de (1420 kilometer lange red.) grens met China krijgen het zwaar te verduren.”

Zijn de sancties een reden voor Kim Jong-un om het nucleaire testprogramma te staken?

“Een betere vraag is: hebben de sancties Noord-Korea naar de onderhandelingstafel gebracht begin 2018? Ik denk dat het proces door de sancties is versneld, maar het is te simpel om te stellen dat het de enige oorzaak is.

“Het was al te verwachten dat de Olympische Winterspelen in Zuid-Korea de twee Korea’s dichter tot elkaar zou brengen. Dat de huidige regering in Zuid-Korea meer openstaat voor onderhandelingen speelt ook mee.

“Wel is het zo dat de sancties verschillende groepen treffen die Kim te vriend moet houden om zijn eigen macht veilig te stellen, zoals leden van de partij, de relatief rijken en de inwoners van de hoofdstad Pyong­yang. Als de onvrede bij hen groeit, kan dat een gevaar zijn voor de positie van Kim. In die zin is het voor hem van belang dat de sancties worden verminderd.”

Zuid-Korea wil best investeren als Noord-Korea besluit zijn nucleaire wapenarsenaal af te bouwen

Verruilt hij zijn nucleair wapenarsenaal voor de verbetering van de economie?

“Nee, want hij gaat zijn nucleaire wapenarsenaal niet opgeven. En zolang hij die kernwapens heeft, kan hij de economie niet de boost geven die nodig is. Wil Noord-Korea zijn economie fundamenteel verbeteren, dan is er een enorm investerings­kapitaal nodig uit het buitenland. Maar wie gaat er investeren in een land met een pariastatus dat blijft aandringen op het behoud van een nucleair arsenaal, tegen de wens van de internationale gemeenschap in?”

Kim Jong-un lijkt nu wel toenadering te zoeken tot de internationale gemeenschap. Wat moet hij doen om hen voor zich te winnen?

“Eerst moet hij de banden met China weer aanhalen. Dat land is heel pragmatisch als het gaat om economische relaties. Een groot deel van het noordoosten van China kan profiteren als Noord-Korea zich meer open zou stellen. Als Noord-Korea zich gedraagt zoals China het wil, zal dat land relatief makkelijk te overtuigen zijn de VN-sancties weer op te heffen.

“Daarna moet Kim Jong-un Zuid-Korea overhalen zaken te doen. Dit zal iets minder makkelijk zijn, aangezien Zuid-Korea niet bereid is tegen de sancties van de VN in te gaan. Zuid-Korea wil best investeren als Noord-Korea besluit zijn nucleaire wapenarsenaal af te bouwen. Daarna kan Kim de relatie met Japan weer langzaam normaliseren. Ik zie dit alleen niet gebeuren. 

“Stel dat het toch gebeurt, pas dan zal Noord-Korea echt met de VN kunnen praten over de opheffing van de sancties en de mogelijkheid tot investeringen.”

Lees ook: De EU, China en Rusland zijn blij met de atoomplannen van Noord-Korea

Wereldwijd is alom positief gereageerd op het besluit van Noord-Korea om te stoppen met het houden van kernproeven. Zowel China als Rusland, de VS en de EU zie het als een kans om de spanningen in de regio te verminderen

Lees ook: Triomfantelijke Trump geeft zijn zegen aan gesprekken tussen de Korea's

De Amerikaanse president Trump bevestigde vandaag dat CIA-baas Mike Pompeo een bezoek heeft gebracht aan de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Zoals hij dat gewoon is: via Twitter.