Het verrassende nieuws over de top, dat donderdag bekend werd gemaakt door Zuid-Korea, komt na een jaar van oplopende spanningen tussen beide landen en oorlogsdreigementen.  

Het overleg moet gaan over de toekomst van Noord-Korea's omstreden nucleaire programma en de rakettesten van Pyongyang. Het is nog onduidelijk waar de top zal plaatsvinden. Volgens de Zuid-Koreaanse nationale veiligheidsadviseur Chung Eui-yong, die donderdag Trump sprak, heeft Kim toegezegd om afstand te doen van zijn kernwapens als onderdeel van een akkoord met de VS. 

Ook zou hij bereid zijn om de rakettesten voorlopig op te schorten. Tot grote schrik van Washington maakt Noord-Korea vorderingen met de langeafstandsraket Hwasong-15. Verwacht wordt dat een nucleaire versie van deze raket, die de VS kan bereiken, dit jaar operationeel wordt. Vanwege deze vorderingen, waren er de afgelopen weken berichten dat Trump een beperkte, preventieve aanval op Noord-Korea overwoog.

Chung bracht Trump op de hoogte van het gesprek dat hij maandag in Pyongyang had, als leider van een zware Zuid-Koreaanse delegatie, met de Noord-Koreaanse leider. Nadat de veiligheidsadviseur Trump op de hoogte had gesteld van Kims uitnodiging voor een gesprek, zei de president op Twitter 'dat een ontmoeting wordt voorbereid'.

Eerder in de avond voerde Trump de spanning in Washington op door te zeggen dat de Zuid-Koreanen met een belangrijke verklaring zouden komen. Chung prees de manier waarop Trump sinds zijn aantreden Noord-Korea  flink onder druk heeft gezet. Dankzij deze strategie van 'maximale druk' en 'internationale solidariteit' kan er nu worden gepraat, aldus de veiligheidsadviseur.

Spanningen

De Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in prees Trump en Kim voor hun bereidheid om te praten. Hij noemde de geplande top een 'historische doorbraak' die de verwijdering van kernwapens in het gebied in gang moet zetten. Moon zei in een verklaring dat Trumps leiderschap door velen geprezen zal worden.

'Niet alleen door de burgers van Zuid-en Noord-Korea, maar door iedereen in de wereld die vrede wil', aldus de president. Moon zelf is van plan Kim te ontmoeten in april, in het grensdorp Pammunjom. Dit wordt het derde gesprek tussen de leiders van beide landen sinds het einde van de Koreaanse oorlog in 1953. 

De spanningen tussen Kim en de VS zijn sinds het aantreden van Trump in rap tempo geëscaleerd. Beide leiders beledigden elkaar volop. Terwijl Kim de rakettesten opvoerde, sprak Trump de Noord-Koreaanse leider via Twitter en in toespraken kleinerend toe. Zo noemde de president Kim 'Kleine Raketman'. Ook dreigde Trump, in een VN-toespraak in september, Noord-Korea van de kaart te vegen als het land de VS zou aanvallen met een nucleaire langeafstandsraket.

Kim op zijn beurt dreigde een middellange afstandsraket op het Amerikaanse eiland Guam af te vuren. Hij noemde Trump, die vorig jaar drie vliegdekschepen richting Noord-Korea dirigeerde, 'geestelijk gestoord'. Onder Trump zijn de economische en financiële sancties van Amerika en de VN tegen Noord-Korea uitgebreid. Gespeculeerd wordt dat deze sancties, samen met Trumps dreigende taal, Kim ertoe heeft aangezet in te binden. Zuid-Korea en de VS benadrukten donderdag dat de sancties, ondanks de naderende topontmoetingen, niet afgezwakt zullen worden.

Het Noord-Koreaanse regime is bereid zijn kernwapens op te geven als er geen 'militaire dreiging' meer is en de veiligheid van het land is 'gegarandeerd'. Dat hebben Zuid-Koreaanse functionarissen deze week gezegd na hun terugkeer uit Pyongyang.

De belangrijkste Noord-Korea-diplomaat van de VS stapte vorige week plotseling op, uitgerekend op een moment dat er signalen zijn dat Noord-Korea overleg met de VS niet langer schuwt.

Ook al kwamen Noord en Zuid dichter bij elkaar, de betrekkingen met de VS bleven ijzig. Begin februari voerde de regering van Noord-Korea de verbale trijd met de VS nog op: Kim waarschuwde Trump 'en zijn lakeien' voor gewapend ingrijpen.

In de strijd tussen Noord- en Zuid-Korea was er plots sprake van een moment van verlichting: de openingszet daartoe van Kim werd gevolgd door een uitstel van Amerikaans-Zuid-Koreaanse militaire oefeningen, een dag van directe gesprekken tussen Noord en Zuid, en de aankondiging van Noord-Korea's deelname aan de Winterspelen in Pyeongchang. Zo kan de ontspanning tussen Noord- en Zuid-Korea verklaard worden.