Wie wordt het beste raadslid van Nederland? Dit zijn de twaalf kanshebbers

De prijs voor het beste raadslid van Nederland, is bedoeld om de schijnwerper te richten op het ambachtelijke raadswerk. Op raadsleden die er niet alleen in slagen om een goed contact te onderhouden met de achterban, maar ook echt dingen voor elkaar krijgen. Het is dus geen populariteitspoll. De jury, gevormd door debatinstituut Perikles campagnebureau BKB, de Volkskrant en omroep WNL, beloont vooral raadsleden die initiatiefwetten indienen, die coalities smeden, die debatten in een andere richting sturen.

Het is onmogelijk om zo veel raadsleden in zo veel gemeenten objectief met elkaar te vergelijken. Om toch tot een rangschikking te komen, is gekozen voor een dubbel selectiecriterium. Enerzijds wordt gekeken hoeveel steun de genomineerde raadsleden online verwerven. Op basis daarvan is een top-50 samengesteld. Een jury heeft alle vijftig kandidaten onderzocht en vervolgens de beste twaalf geselecteerd. Bij die selectie telt het aantal vergaarde stemmen mee, maar dat is niet zaligmakend. Kandidaten van een landelijke partij en kandidaten in grote gemeenten kunnen in het algemeen makkelijker steun verwerven dan kandidaten van een lokale partij in kleine gemeenten. Daarmee is bij de beoordeling rekening gehouden.

Uit het juryrapport: 'Wij menen dat de 12 kandidaten die doorgaan naar de tweede ronde staan voor wat goed raadswerk vermag: een sterk ontwikkelde visie hebben op de gemeentelijke samenleving, deze in woord en daad, in én om de raadszaal aan de man brengen en middels het raadswerk (debat, moties en amendementen) een onmiskenbare invloed hebben op het gemeentelijk beleid.

'Van raadsleden mag worden verwacht dat ze hun mogelijkheden in het gemeentelijk bestel kennen, (...) hun eigen argumenten op een rijtje hebben en ook de argumenten en standpunten van anderen analyseren en het in hun voordeel gebruiken. Want als raadslid moet je niet alleen de kunst van het overtuigen maar ook die van het verleiden verstaan. Daarnaast heb je als raadslid ook een voorbeeldfunctie, derhalve hebben we ook in onze beoordeling meegewogen of de raadsleden eer doen aan het ambt volksvertegenwoordiger en de integriteit van het openbaar bestuur.'

Vanaf nu kan op de twaalf overgebleven kandidaten worden gestemd op besteraadslid.nl.

_{Pieter Klok, jurylid namens de Volkskrant}

Middelburg: Willemien Treurniet

ChristenUnie (collegepartij)
Aantal zetels: 3 van de 29
Plek op de lijst: 1

In de acht jaar die Willemien Treurniet meedraait in de Middelburgse gemeenteraad, maakte de voorvrouw van de ChristenUnie naam als sociaal bewogen raadslid. Zo zette ze laaggeletterdheid op de politieke agenda en hielp ze gezinnen met schulden. Ook buiten de raadszaal toont ze zich begaan met de minderbedeelde Middelburger: evengoed brengt ze kerstcadeaus langs bij armere huishoudens. Bovendien slaagt ze erin andere raadsleden warm te krijgen voor haar ideeën, aldus de jury. 'Haar voorstellen worden (...) meestal unaniem aangenomen.'

Haarlemmermeer: Sophie van de Meeberg

HAP (collegepartij)
Aantal zetels: 6
Plek op de lijst: verkiezingen pas in november 2018

Verkiezingstijd is het nog niet in Haarlemmermeer, dat vanwege een fusie pas in november een nieuwe raad kiest. Wie dan zeker zal opvallen, is Sophie van de Meeberg. Volgens de jury combineert het raadslid een helder politiek verhaal met een luisterend oor. Ze is daarnaast elke dinsdagavond op de radio te horen, waar ze een programma over sociale media presenteert. Zelf maakt ze ook handig gebruik van Twitter, noteert de jury. 'Op sociale media zet ze haar politieke werk graag door. Ze gaat er geen debat uit de weg.'

Rotterdam: Nourdin El Ouali

Nida (oppositie)
Aantal zetels: 2 van 45
Plek op de lijst: 1

Nourdin el Ouali kwam in 2014 met zijn door de islam geïnspireerde emancipatiebeweging Nida (oproep/stem) in de Rotterdamse raad. Het voormalig GroenLinks-raadslid afficheert zichzelf als vader, echtgenoot, pedagoog, docent, mensenrechtenactivist en dichter. 'Een redenaar van hoge klasse', aldus de jury. 'Met de politieke beweging waar hij sinds de oprichting leiding aan geeft, heeft hij een contingent kiezers aan zich gebonden die eerst niet voor de politiek waren te porren, maar die zich sinds de oprichting van Nida roeren in het publieke debat.'

Groningen: Marjet Woldhuis

100% Groningen (oppositie)
Aantal zetels: 1 van 39
Plek op de lijst: 1

Marjet Woldhuis kwam in 2014 met voorkeurstemmen in de raad voor de Stadspartij, maar splitste zich in 2016 af. 'Ze is haast meer dan een raadslid, ze is een beweging', zo looft de jury haar. Ze weet een grote groep aan zich te binden, vooral jonge Groningers. 'Die groep ziet haar vaak, ze schroomt niet om hun mening te vragen. Soms vraagt ze via nog voor de raadsvergadering via Facebook haar achterban om een mening. Het is een nieuwe, snelle manier van politiek bedrijven die soms de wenkbrauwen doet fronsen, maar zonder twijfel het enthousiasme van de betrokken burger vergroot.'

Eindhoven: Rik Thijs

GroenLinks (collegepartij)
Aantal zetels: 4 van 45
Plek op de lijst: 1

Rik Thijs werd al twee keer op rij (lokaal) raadslid van het jaar. Dat is niet voor niets: volgens de jury spreekt de docent gezondheidszorgtechnologie in begrijpelijke taal, zowel in de raadzaal als in zijn videoblogs. Thijs verliest zich niet in technische details, maar houdt vast aan het grotere plaatje. Daarnaast loopt hij niet aan de hand van de (linkse) coalitie in Eindhoven, aldus de jury, maar zoekt hij de grenzen op - ook als dat een botsing met het college betekent. 'Betrokken, fris, direct en bijzonder gedreven', zijn woorden die collega-politici voor hem overhebben.

Dronten: Irene Korting

VVD (collegepartij)
Aantal zetels: 4 van de 27
Plek op de lijst: 2

'Ouderenzorg is aandacht, liefde en ook Rummikub', is een citaat van VVD-raadslid Irene Korting. De jury noemt haar een overtuigend spreker met een scherp verhaal. Ze heeft een groeiend netwerk, binnen en buiten de Flevolandse gemeente. De snedige debater laat andere raadsleden geregeld met de mond vol tanden staan. 'Door haar heldere taal in de raad is het haast onmogelijk om haar partij niet met haar te identificeren. Ze zorgt voor een zichtbare bijdrage in de Drontense politiek.' Heeft ook landelijke aspiraties en stond vorig jaar op de landelijke VVD-lijst.

Amsterdam: Johnas van Lammeren

Partij voor de Dieren (oppositie)
Aantal zetels: 1 van de 45
Plek op de lijst: 1

Ruim vijftig politieke successen claimt Johnas van Lammeren in de afgelopen vier jaar, van diervriendelijke stadsverlichting tot een verbod op weerhaken bij het vissen. Alleen met een ja/ja-sticker krijg je nog reclame in de Amsterdamse brievenbus  zijn idee. De eenmansfractie van de Partij voor de Dieren weet de vaak tot achter de komma uitgewerkte voorstellen zo te verkopen, dat de progressieve raadsmeerderheid wel moet instemmen. 'Hij kan radicaal zijn op het gebied van milieu en dier, maar voor het overige valt best met hem te werken', aldus Het Parool.

Horst aan de Maas: Roy Bouten

PvdA (collegepartij)
Aantal zetels: 3 van 27
Plek op de lijst: 2

Roy Bouten is twaalf jaar gemeenteraadslid, waarvan vier jaar fractievoorzitter. De Ajax-fan twittert vaker over voetbal dan over de PvdA, maar dat doet niets af aan zijn politieke bevlogenheid. 'Achter het jonge gezicht zit een ervaren politicus', aldus de jury. 'Hij heeft in de jaren niets aan enthousiasme en passie voor het bedrijven van politiek ingeleverd. In 2006 verraste hij al door meermaals met zelf geschreven initiatief-voorstellen. Dat zijn netjes uitgewerkte plannen; van een heel andere orde dan de moties waarmee raadsleden normaal hun politiek bedrijven.'

Zutphen: Mathijs ten Broeke

SP (oppositie)
Aantal zetels: 4 van de 29
Plek op de lijst: 1

De 27-jarige Mathijs ten Broeke ('socialist en basgitarist') maakte zich als raadslid hard voor afschaffing van de marktwerking in de zorg in Zutphen. Een rijzende ster, zo oordeelt de jury, die de buitenwereld mee naar de raadszaal weet te brengen. Kent de problemen niet alleen van papier, maar gaat de straat op. 'Hij is enthousiast, boekt concrete resultaten, durft tegen de stroom in te zwemmen en is altijd in voor ludieke acties.' Lijsttrekker van een jonge ploeg.

Hardenberg: Rick Brink

CDA (collegepartij)
Aantal zetels: 9 van de 31
Plek op de lijst: 3

Vorige week werd Hardenberg verkozen tot toegankelijkste gemeente voor mensen met een beperking, en dat is zeker ook de verdienste van Rick Brink. Door osteogenesis imperfecta, een zeldzame botziekte, is Brink veroordeeld tot een elektrische rolstoel. Het vormt voor hem geen belemmering om als raadslid op te komen voor personen met een handicap, soms tot in de Haagse ministeries aan toe. Ook introduceerde hij jeugdlintjes waarmee Hardenbergse jongeren worden onderscheiden. De jury licht Brink uit als een zichtbare politicus, ook buiten de raadszaal.

Enschede: Ayfer Koç

CDA (collegepartij)
Aantal zetels: 5 van de 37
Plek op de lijst: 1

Op haar 9de vluchtte de familie van Ayfer Koç weg uit Turkije, waar ze zich als Syrisch-orthodoxe christenen niet veilig waande. Koç vond onderdak in Nederland en  in politieke zin  bij het CDA in Enschede. In de Twentse stad heeft ze een punt gemaakt van de hoge werkloosheid. Volgens de jury weet Koç dat een glimlach je in de lokale politiek soms verder brengt dan een goed betoog. Ze voert niet het hoogste woord, maar weet wel steun voor haar plannen te vergaren. Als lijstduwer heeft ze een partijprominent gestrikt, haar echtgenoot en Kamerlid Pieter Omtzigt.

Den Haag: Richard de Mos

Groep De Mos (oppositie)
Aantal zetels: 4 van 45
Plek op de lijst: 1

Voor Richard de Mos is de verkiezingscampagne al vier jaar bezig. Onvermoeibaar loopt hij de deuren plat om de gewone Hagenaar te binden aan zijn partij. De oud-PVV'er afficheert zich als man van het volk, die zich hard maakt voor veiligheid, onbetaald parkeren en de vreugdevuren op Scheveningen. 'Als gangmaker van een politieke beweging durft hij ook naar de achtergrond te treden en zijn mede-partijgenoten aan het werk te laten', aldus de jury. 'Het creëert een herkenbare politieke identiteit en een eigen geluid.'