De koning verdient extra bescherming
Het lijkt het toppunt van rechtvaardigheid: het beledigen van de koning moet niet strenger bestraft worden dan het beledigen van de bakker op de hoek.
Een meerderheid in de Tweede Kamer steunt het D66-voorstel om het wetsartikel met het verbod op majesteitsschennis te schrappen. Punt is nu juist dat de koning niet gelijk is aan iedere andere Nederlandse burger.
Het voorstel van D66 past in de trend van de laatste jaren om het koningschap in Nederland een meer ceremonieel karakter te geven, ook als het gaat om de ongeschreven gewoonten, zoals de rol van de koning bij de formatie. Neemt niet weg dat Nederland nog altijd een constitutionele parlementaire monarchie is, waarbij de functie van de koning in de Grondwet is vastgelegd. Hij is met de ministers lid van de regering en bovendien onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk. Daarbij past een speciale bescherming van deze functie, die recht doet aan de positie in ons staatsrecht. Een argument als ‘de koning kan gewoon naar de rechter als hij zich beledigd voelt’ snijdt dus geen hout.
Natuurlijk is koning Willem-Alexander prima in staat zichzelf en de privacy van zijn gezin te verdedigen, zoals hij en Máxima hebben laten zien in civielrechtelijke procedures tegen de roddelpers. Ook is het niet zo dat we pas zónder dit verbod eindelijk eens hardop kunnen lachen om de Willy en Max van LuckyTV. Dat kan al jaren zonder kleerscheuren.
Maximale straf
Het verbod op majesteitsschennis is hoogstens wat gedateerd in zijn vorm en strafmaat. Op opzettelijke belediging van de koning staat een maximumstraf van 5 jaar en een forse geldboete. Die hoogste straf is nooit uitgedeeld. De veroordelingen zijn gedurende een dikke eeuw op één hand te tellen: staatsman Domela Nieuwenhuis voert nog altijd het rijtje aan met zijn misschien wel terechte kritiek op de geringe werklust van koning Willem III.
Het is niet zo dat we pas zónder dit verbod hardop kunnen lachen om de Willy en Max van LuckyTV
Maar dat mag geen reden zijn om de straf geheel gelijk te trekken met de maximaal drie maanden celstraf die staat op het beledigen van een gewone burger. De initiatiefnemers van de wet schrijven in hun toelichting dat het verbod ook al snel een ‘beperking’ met zich mee zou brengen om ‘gepassioneerd te pleiten voor een republikeinse staatsvorm’. Wellicht is het eerder zo dat dit wetsvoorstel wel tornt aan de positie van de monarch maar het onderliggende republikeinse motief verzuimt te benoemen.
Zolang de functie van de koning in ons staatsbestel nog een bijzondere is, ook al is zijn macht niet groot, verdient zijn positie een extra bescherming. Net als ook belediging van agenten en rechters zwaarder telt dan die van gewone burgers.
Lees ook: Bescherm de koning, hij is meer dan een BN’er
De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren.