Dit blijkt uit een reconstructie van de Volkskrant. De mogelijke inperking van de miljardeninvestering hangt samen met nieuwe normen die momenteel worden ontwikkeld voor de noodzakelijke personeelsbezetting, de zogenoemde 'contextgebonden personeelsnormen'. Een goed ingevoerde coalitiebron gaat ervan uit dat de kosten door de nieuwe normen minder hoog uitvallen dan de nu begrote 2,1 miljard. Ook een woordvoerder van het onafhankelijk Zorginstituut spreekt de verwachting uit er straks minder extra personeel nodig zal zijn. Daardoor zullen de kosten volgens zijn inschatting ook 'veel minder zijn dan 2,1 miljard'.

Onvermijdelijk

Minister Hugo de Jonge benadrukt in een uitgebreide toelichting op facebook dat de 2,1 miljard 'gewoon klaar ligt om ingezet te worden'.  Hij erkent dat de nieuwe personeelsnormen 'hoger of lager' kunnen uitvallen, maar de bewindsman zegt nu geen aanleiding te zien om te veronderstellen dat de verpleeghuizen wellicht met minder toekunnen.

De personeelsnormen moeten eind 2018 klaar zijn. De Tweede Kamer staat bij die beslissing aan de kant, omdat een groot deel van de politieke zeggenschap is uitbesteed aan onafhankelijke ambtelijke instanties. Dat was ook de reden dat Van Rijn in de nadagen van het kabinet-Rutte II er onverwacht in slaagde 2,1 miljard extra binnen te slepen voor de verpleeghuizen, terwijl coalitiegenoot VVD daar eerder nooit iets voor had gevoeld. Overigens hadden de liberalen in hun laatste verkiezingsprogramma wel 1,9 miljard vrijgemaakt.

De miljardenuitgave was onvermijdelijk geworden nadat Van Rijn met instemming van de Tweede Kamer het onafhankelijke Zorginstituut had ingeschakeld om nieuwe kwaliteitseisen op te leggen aan verpleeghuizen. De politiek had daar tot verrassing van nagenoeg de hele Tweede Kamer niets meer over te zeggen.

Alsnog omlaag

Uit de interne documenten die de Volkskrant via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur in handen kreeg, blijkt dat zelfs de betrokken ambtenaren bij het ministerie van Volksgezondheid (VWS) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de consequentie van de eigen zorgwetgeving niet doorzagen. Ook zij gingen ervan uit dat de politiek zelf kon beslissen over de hoogte van de investering.

Er is ook nog lang gesteggeld over de berekening van de kosten. Uiteindelijk werd het prijskaartje 2,1 miljard.

Activisten als Hugo Borst en Caren Gaemers, die langdurig lobbyden voor betere verpleeghuiszorg, reageerden destijds verheugd op die grote investering, maar de kans bestaat dus dat het bedrag alsnog omlaag gaat. De NZa moet opnieuw gaan rekenen hoeveel geld er nodig is voor de nieuwe normen.

Kritiek

In de coalitie is de investering van 2,1 miljard allerminst onomstreden. CDA, D66 en ChristenUnie trokken in hun verkiezingsprogramma's 'slechts' 300- tot 600 miljoen extra uit voor de verpleeghuizen. Ze zijn nu gedwongen veel meer te doen.

Ook in het medische circuit klinkt al langer kritiek, omdat er nu onevenredig veel geld zou gaan naar een zorgsector die slechts zo'n 6 procent van de ouderen bedient. Het is volgens die critici logischer om meer te investeren in wijkverpleging en thuiszorg, waar veel meer ouderen gebruik van maken.

_{Het Wob-verzoek is uitgevoerd door Marlies de Brouwer.}

Miljarden euro's voor de verpleeghuiszorg, maar wie bepaalt waar het terechtkomt?
Geld erbij en eraf voor verpleeghuiszorg. (+)