Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Onrust bij FvD is meer dan bescheiden binnenbrandje

Forum voor Democratie Thierry Baudet hoopt de onrust in zijn partij te keren door hard op te treden tegen dissidente geluiden. Maar de crisis zit diep.

Congres van Forum voor Democratie in november, met op de voorste rij partijleider Thierry Baudet (links) en de opgestapte Susan Teunissen (derde van links),
Congres van Forum voor Democratie in november, met op de voorste rij partijleider Thierry Baudet (links) en de opgestapte Susan Teunissen (derde van links), Foto Martijn Beekman/ANP

Als het de bedoeling van Thierry Baudet was om met stevige taal en harde sancties kritische leden van Forum voor Democratie de mond te snoeren en de rust te herstellen, is dat vooralsnog mislukt.

Sinds het persbericht van maandagavond over het royeren van twee prominente leden die om meer democratisering hadden gevraagd, is de onrust rond Baudets partij alleen maar opgelopen. Elke dag kwamen er nieuwe berichten naar buiten van of over gefrustreerde en boze partijleden.

Baudet doet het gerommel af als een bescheiden binnenbrandje dat snel is uitgetrapt. Het gaat maar om een klein groepje, schreef de partijleider vrijdag in een verklaring. „Een beperkt aantal van tien tot maximaal twintig van de 23.000 leden.” Het verhaal over onrust is volgens hem „enorm opgeblazen”. „Er is geen sprake van interne verdeeldheid.”

Wat Baudet er niet bijschreef is dat de groep dissidenten uit prominente en actieve FvD’ers bestaat. Zeker tien van de verontruste of inmiddels al afgehaakte leden stonden een jaar geleden nog op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer en speelden een actieve rol bij de opbouw van de partij in het land. Van historicus Frank Ankersmit (nummer 29) tot de nummer 3 van de lijst: landmachtofficier Susan Teunissen.

Selectie

Dat moet pijnlijk zijn voor een jonge politieke beweging die graag zorgvuldig en „gecontroleerd” zegt te willen groeien. Dan is óf de selectie van Kamerkandidaten vorig jaar niet goed geweest – uitgevoerd door het maandag geroyeerde echtpaar Robert de Haze Winkelman en Betty Jo Wevers. Óf de partijleiding heeft de koers dermate verlegd dat voormalige vertrouwelingen zich er niet meer in kunnen vinden.

Gert Reedijk, vorig jaar nummer 8 op de lijst, denkt het laatste. Hij schreef dinsdag met twee bondgenoten al een kritische brief aan ruim honderd kaderleden, waarin hij opriep tot een extra ledenvergadering om bestuurlijke hervormingen te kunnen doorvoeren – inclusief het ontslag van penningmeester en mede-oprichter van de partij Henk Otten.

Baudet beschuldigt de critici van „ondoordacht provinciaal geklooi”

Reedijk, een 70-jarige maar nog altijd actieve psychotherapeut uit Zwolle is behoorlijk geëmotioneerd door de gebeurtenissen. „Het is verschrikkelijk wat er met de partij gebeurt”, zegt hij herhaaldelijk bij een uitgebreide toelichting die hij vrijdagmiddag wilde geven. Reedijk heeft naar eigen zeggen geprobeerd om te bemiddelen in het conflict tussen De Haze Winkelman en het partijbestuur. Dat is niet gelukt. Er was donderdagavond een afspraak gepland met de drie bestuurders in het Amsterdamse Pulitzer Hotel om een en ander uit te spreken, maar zij kwamen niet opdagen. Reedijk: „Thierry belde me die ochtend ineens op. Poeslief was hij toen en vol begrip. Hij wilde snel met ons praten om de boel zien op te lossen.” Maar in de loop van donderdag, zegt Reedijk, veranderde Baudets humeur. Hij had er lucht van gekregen dat een nieuwe dissident die avond in de talkshow RTL Late Night zou aanschuiven: Roel Mooijekind, de nummer 22 op de kandidatenlijst. Baudet eiste van Reedijk dat hij Mooijekind zou tegenhouden. Dat lukte hem niet – hij had niet eens diens nummer.

Mail

Kort na de uitzending stuurde Baudet een mail naar de groep critici. Hij was woest. Hij beschuldigde hen van „ondoordacht provinciaal geklooi” en „naïef politiek amateurisme”. Wie de lijn van de partij niet steunt moet maar vertrekken, dreigde hij.

Volgens Reedijk gaat dit conflict niet meer goed komen, maar hij wil nog altijd met het bestuur in gesprek. De kritiek leeft veel breder dan Baudet voorstelt. „De partij is donderdagavond ontploft.” Hij denkt dat Forum zich alleen laat redden als Henk Otten terugtreedt uit het bestuur, volgens velen de kwade genius achter de controlezucht van de partijtop. „Thierry zou zich moeten omringen met verstandige mensen, niet door dit soort machiavellistische hardliners.”

Bij het congres van de partij in november leek alles nog goed te gaan, maar achter de schermen speelde al veel ongenoegen over het ontslag van Saskia Koning als directeur van het partijbureau en het terugtreden van beoogd voorzitter Paul Frentrop.

De uitspraken van Forum voor Democratie over volkeren en hun IQ roepen politieke verontwaardiging op. Maar daar zit ook ongemak achter. Lees ook: Ongemak over ras op het Binnenhof

Op dat congres hield de Amsterdamse advocaat Jan Louis Burggraaf een stichtelijke speech, waarin hij waarschuwde voor gedonder in de tent. „Geef de leiding het voordeel van de twijfel. Constructieve kritiek op zijn tijd is goed, maar een politieke partij die intern verdeeld is zal geen stand houden.” De toespraak werd met groot applaus ontvangen, maar twee maanden later lijkt de boodschap alweer vergeten.