Komt Nederland in 2018 stakend tot stilstand?
Wordt dit het jaar van de stakingen? Of overwegen werkgevers serieus het personeel meer te betalen?
Die 2 procent is helemaal niet ons eindbod, zei een verbaasde directeur van vervoersbedrijf Qbuzz, Fred Kagie, dinsdag nadat de vakbonden het stads- en streekvervoer hadden opgeroepen vandaag te staken. Maar het geduld bij FNV en CNV is op. Ze zitten al maanden met de werkgevers aan tafel en merken niet dat zij hun tegemoet willen komen. De bonden vragen 3,5 procent meer loon.
Na jaren van crisis waarin de lonen telkens met 1,5 tot soms 2 procent stegen, is het tijd voor meer bestedingsruimte voor werknemers, aldus de bonden. De gemiddelde loonstijging van 1,7 procent van vorig jaar is niet meer acceptabel, aldus FNV en CNV. Dat was maar 0,2 procent hoger dan de inflatie, terwijl de crisis toch al weer even achter ons ligt.
Het is tijd dat werkenden, die letterlijk de winst maken, weer eerlijk meedelen in de winsten van bedrijven
Verbazing
Zelfs De Nederlandsche Bank (DNB) en het Internationaal Monetair Fonds, spraken hun verbazing erover uit dat de loonstijging achterblijft. Al begin 2016 liet DNB-president Klaas Knot vallen dat hij loonruimte zag. Toen sprak hij nog vooral over grote op export gerichte internationale bedrijven. Een half jaar later meldde hij dat werkgevers in de handel, horeca, vervoer, post en overige zakelijke dienstverlening inmiddels ook wel ruimte hadden om de lonen eens op te trekken. Halverwege 2017 was het weer Knot die zei dat de lonen in Nederland in een te gematigd tempo omhooggaan. Hij wees erop dat de vakbonden meer moeten inzetten op loongroei.
Dat was niet aan dovemansoren gericht. FNV-vicevoorzitter Mariëtte Patijn zei deze zomer: “Het is tijd dat werkenden, die letterlijk de winst maken, weer eerlijk meedelen in de winsten van bedrijven.”
Personeelstekort
Toch merken de bonden dat werkgevers nog steeds de hand op de knip houden. De werkloosheid was de afgelopen jaren ook nog hoog genoeg voor ondernemers om voorzichtig te zijn. Er was nog mankracht genoeg. Daarbij kunnen werkgevers de vele deeltijdwerkers vragen meer uren te gaan draaien.
Dankzij het verwachte tekort aan personeel dit jaar kunnen de bonden de onderhandelingen nu iets steviger ingaan. Het UWV voorspelt in alle sectoren krapte op de arbeidsmarkt, uitgezonderd de financiële dienstverlening.
Dat personeelstekort is er overigens al jaren bij het stads- en streekvervoer. Het lukte de vakbonden eind vorig jaar dan ook om met de Rotterdamse stadsvervoerder Ret een akkoord te sluiten. De Ret-medewerkers krijgen er de komende 2,5 jaar 6,5 procent bij. Dat is op jaarbasis bijna 3 procent: het percentage waar de vakbonden naar streven.
Bij Qbuzz, Arriva, Syntus, Connexxion en EBS lukt het dus nog niet. De vakbonden krijgen niet de salarisverhoging die ze willen, terwijl er een tekort aan chauffeurs is. Wellicht dat de stakingen van vandaag de onderhandelingen weer een zetje geven. En anders volgen er wellicht nieuwe werkonderbrekingen. Wat weer een waarschuwing is voor de andere sectoren. Het achterblijven van een stijgende loonsom kan zomaar de opmaat zijn tot een jaar vol stakingen.
Lees ook: Geen plaspauze als buschauffeur? Als je moet, dan moet je..