Voor de stervende buurman hebben we vijf keer vaker een nier over dan voor een vreemde
Speciale nierteams die voorlichting geven aan buren en familie van nierpatiënten, zorgen voor vier tot vijf keer meer aanmeldingen van mensen uit de naaste omgeving van patiënten die een nier willen donoren. Begin vorig jaar zijn acht van deze teams gestart.
Professor Willem Weimar, nefroloog (nierspecialist) van het Erasmus MC in Rotterdam en landelijk projectleider van de nierteams, is zeer verrast over de effecten. “Het blijkt dat een bekende van een nierpatiënt sneller een nier doneert, wanneer hij van een nierteam met een onafhankelijke transplantatiedeskundige en een psycholoog hoort wat de ziekte werkelijk inhoudt, dan van de patiënt zelf. Zeker wanneer ze horen dat wanneer je niets doet, de bewuste neef of buurman binnen tien jaar overlijdt.”
Het nierteam-aan-huis legt uit wat een nierziekte inhoudt en waarom een donornier nodig is. Deze heldere en tegelijkertijd confronterende aanpak zorgt ervoor dat mensen uit de omgeving van de patiënt eerder geneigd zijn een nier te doneren. Normaal verloopt zo’n donatieproces via het ziekenhuis en gaan de medisch specialist en de patiënt samen op zoek naar een potentiële donor. Daarna volgen onderzoeken of de eventuele donor geschikt is. Met het nierteam-aan-huis wordt breder en actiever gezocht naar mensen die een nier willen afstaan.
Dat de bijeenkomsten een zwaar emotioneel appèl doen op de naasten van een patiënt, ziet Weimar niet als een probleem.
Weimar ontdekte dat na de bijeenkomst van het nierteam de communicatie en kennis bij zowel de omgeving als de patiënt verbeterden. “Na de voorlichting merken we dat niet alleen de mensen om de patiënt heen, maar ook de patiënt zelf beter begrijpt wat de ziekte nu exact inhoudt. Na die bijeenkomst bleken mensen er meer met elkaar over te praten.”
Dat de bijeenkomsten een zwaar emotioneel appèl doen op de naasten van een patiënt, ziet Weimar niet als een probleem. Zij weten dat transplantatie een optie is, maar negeren liever dat ze zelf iets kunnen betekenen, zegt hij. “Nu er meer informatie wordt gegeven en harde getallen klinken, blijken mensen meer ter wille dan daarvoor. Dat is prima.” Of mensen wel of niet een nier willen afstaan, blijft hun eigen keuze, voegt hij daar aan toe.
Transplantaties
In 2016 vonden 509 transplantaties plaats met een nier van een levende donor. Hoeveel extra donaties de teams vorig jaar hebben opgeleverd, valt nog niet goed te zeggen. Weimar: “Maar we merken dat er vier tot vijf keer meer nieren aangeboden worden dan voor het ontstaan van de nierteams. Met als gevolg dat deze maand maar liefst dertig patiënten worden voorbereid op een transplantatie: een uitstekend resultaat.”
De emeritus hoogleraar nefrologie is druk bezig de nierteams in het hele land in te zetten. Hij is in gesprek met het ministerie van volksgezondheid en de zorgverzekeraars om begin 2019 de teams standaard voor nierpatiënten vergoed te krijgen.
Lees ook: Het succes van de nierteams zit vooral in de open manier waarop alles wordt uitgelegd