Groningen omarmt krakers van bijna gesloopte aardbevingsboerderij

Na vijf dagen onderhandelen en met een toezegging op zak verlieten ze woensdagochtend het pand. “We zitten er misschien niet meer in, maar we zitten er wel bóvenop.”

Ze waren verliefd op een huis, dat eerder door de Nam was opgekocht. Het pand had te veel aardbevingsschade, herstel zou te duur worden, daarom moest het nu gesloopt, aldus de Nam. Koop was onmogelijk, hield de Nam vol. 

Ook niet toen een in­genieursbureau in opdracht van de twee aantoonde dat de boerderij prima versterkt kon worden. Ook niet toen ze die versterking voor eigen rekening wilden nemen. We zouden het moeten kraken, dachten ze weleens. Datema: “Aan de kersttafel keken we elkaar aan: weet je? We dóen het gewoon.”

Op de derde dag van het jaar schakelen Datema en De Lange gas en stroom uit, laten een laatste blik door de gangen glijden, stappen naar buiten. Onder gejuich en applaus van steunbetuigers laten ze de kurk van een fles bubbels knallen.

Het vertrouwen in de Nam is fragiel, ze vertrekken niet omdat ze vrienden zijn geworden. Maar het werd te onrustig voor de kinderen. “Als we hen niet hadden gehad, hadden ze ons weg moeten slepen.”

Boegbeelden

Dat ze zo’n gevoelige snaar zouden raken bij de Groningers, zeggen ze, hadden ze niet gedacht. Ze zaten er nog geen halfuur toen de eerste steunbetuiger aan de deur stond met een fles wijn. In die vijf dagen groeiden ze uit tot bevingsboegbeelden, de boerderij tot een bedevaartsplek. Familie, vrienden, media, maar ook totaal wildvreemden kwamen langs, met dekens, met eten. De oorspronkelijke bewoners belden aan, in tranen: bedankt dat jullie voor onze boerderij opkomen. Ook op sociale media werden de twee ‘helden’ genoemd.

Onder de bezoekers veel Groningers die murw en moe zijn van de bevingsproblematiek, die geëmotioneerd hun verhalen vertelden in de kale, lege boerderij met het spandoek in de tuin waarop staat: ‘Deze woning slopen is niet te verkopen’. Ze vertelden, over de scheuren in de muren, en in het vertrouwen. Over wat ze voelen, denken, vrezen. “Op één dag hadden we wel tachtig man over de vloer”, zegt Mariska. “Ik heb nog nooit zo veel koffie gezet.”

De boerderij – rozetten op het plafond, tegeltjes met oud-Hollandse landbouwtaferelen in de keuken, glas-in-lood in de tussendeur – doopten ze om tot Groningens Hoop: een verwijzing naar de succesvolle televisieserie rondom een boerderij op de Groninger Ommelanden, maar, zegt Mariska: “We willen er ook mee laten zien: niet opgeven, mensen. En als deze boerderij écht van ons wordt, noemen we hem serieus zo”.

Behouden

Dat is nog lang niet zeker. Ze hopen het van harte, maar het gaat hun er vooral om dat het pand behouden blijft, ook voor een eventuele ander. “We hebben ons punt gemaakt. Dit gaat niet alleen om deze boerderij, maar om heel Groningen. Het kan niet zo zijn dat de Nam als heer en meester bepaalt hoe deze provincie eruit komt te zien.”

Ze onderhandelden vijf dagen stevig met de Nam. Die stuurde een directielid en de imagomanager langs om de twee uit de boerderij te krijgen. Mariska: “Die man ging meteen op de emotie zitten: ‘Er is storm op komst, het is niet veilig, wat gaat je vader zeggen als ik morgen op je begrafenis ben?’ Nou, zei ik: ‘Mijn vader zou zeggen dat zijn dochter een topwijf was’. Ik ben niet gevoelig voor zulke emotionele chantage, hoor.”

Woordvoerder Hein Dek van de Nam zegt nog steeds dat het onwenselijk was dat ze nog langer zouden blijven, in verband met de veiligheid. “Zij hebben hun punt kunnen maken. Ondertussen praten we verder met de gemeente Loppersum over de toekomst en verkoop van het pand.”

Datema en De Lange realiseren zich, dat zíj strijdbaar, energiek en mondig zijn, maar dat niet iedereen dat kan opbrengen. “Wij willen ook voor díe mensen opkomen. Laat ons dan maar een boegbeeld worden.”