Dit staat in een gezamenlijke dagvaarding van Landbouworganisatie LTO, 120 kippenboeren en de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP). De fipronilcrisis leidde tot het ruimen van 3,5 miljoen kippen wier stallen met het bestrijdingsmiddel waren bespoten. Honderden miljoenen eieren moesten worden vernietigd. De geraamde schade voor de pluimveesector: tussen de 65 en 75 miljoen euro. Die schade was te voorkomen geweest als de NVWA 'haar taken als toezichthouder naar behoren had vervuld', aldus de dagvaarding.  

De LTO en de pluimveehouders verwijten de NVWA onder meer in november vorig jaar 'geen of onvoldoende actie' te hebben ondernomen na meldingen over fipronil. De NVWA kreeg in november twee anonieme tips over grootschalig gebruik van fipronil door het kippenontsmettingsbedrijf ChickFriend. In tegenstelling tot de NVWA wisten pluimveehouders niet dat er fipronil in ChickFriend's bestrijdingsmiddelen zat. De meeste kippenboeren gingen pas na november 2016 in zee met het Barneveldse bedrijf. Ook nadat de NVWA op 7 juli twee ton verboden biociden aantrof bij ChickFriend, stelde de toezichthouders de pluimveesector niet op de hoogte. Pas eind juli liet de NVWA 180 pluimveehouderijen blokkeren waar het bedrijf de stallen had bespoten.

Geen eieren eten

De andere steen des aanstoots is het interview met plaatsvervangend NVWA-baas Freek van Zoeren in Nieuwsuur op dinsdag 1 augustus. In gesprek met Twan Huys raadt Van Zoeren consumenten aan om in elk geval tot en met het weekend geen eieren te eten. Dat advies was 'compleet uit verhouding' tot de gezondheidsrisico's van fipronil, aldus de dagvaarding. Op dat moment leverden alleen de eieren van één van de honderd door de NVWA bemonsterde bedrijven een acuut gevaar voor de volksgezondheid op. 'Voor alle andere eieren geldt dat er geen aanleiding is consumenten af te raden deze te eten', schrijft minister Schippers (VWS) twee dagen na de Nieuwsuur-uitzending in een brief aan de Tweede Kamer.  

De NVWA wil nog niet reageren. 'Wij hebben geen dagvaarding ontvangen van de LTO - ze hebben alleen een concept gestuurd, geen definitieve versie', zegt een woordvoerder. 'En als we de definitieve dagvaarding ontvangen, zullen we die eerst inhoudelijk moeten beoordelen.'

Regeringspartijen VVD, CDA en ChristenUnie willen dat het kabinet opheldert waarom Nederlandse kippenboeren geen schadevergoeding krijgen voor de fipronilaffaire, maar hun Belgische collega's wel. Gedupeerde Belgische pluimveehouders krijgen met goedkeuring van de Europese Commissie 22 miljoen euro noodsteun van de Belgische regering. Dit terwijl minister Schouten (Landbouw) dinsdag andermaal liet weten dat Nederlandse kippenboeren niet op schadevergoeding hoeven te rekenen. De boeren zijn zelf aansprakelijk voor de schade door de fipronilaffaire, aldus de minister. Eerder meende het kabinet nog dat de Europese Commissie een dergelijke schadevergoeding zou aanmerken als verboden staatssteun. Maar voor de fipronilcrisis blijkt de Commissie een oogje toe te knijpen.

Amper is de pluimveesector bekomen van de vogelgriep of de volgende crisis dient zich aan: kippen en eieren van tientallen bedrijven zijn besmet met een verboden bestrijdingsmiddel. Hoe de fipronil-ramp zich in drie weken voltrok.

De eieren uit Lunteren worden nu door het destructiebedrijf opgehaald. Kippenboeren vrezen faillissement. Maar als banken worden gered, waarom dan de pluimveesector niet?

De onrust over het insecticide fipronil in kippeneieren is overdreven. Dat vinden drie hoogleraren. Zelfs als de besmette eieren al een jaar in omloop zijn, is dit volgens de hoogleraren geen groot probleem.