Liever een bankje dan een barbecue
De Zaanse wijk Poelenburg kwam vorig jaar slecht in het nieuws. Vlogger Ismail Ilgun, inwoner van deze wijk, schokte het land met beelden van supermarktklanten die geïntimideerd werden en politieagenten die tandenknarsend treiteringen en pesterijtjes moesten verduren. Vandaag is iedereen welkom voor een kunstroute langs zestien locaties in de wijk. Er speelt een brassband, verschillende lokale schilders exposeren hun kunst en er is een fototentoonstelling te zien.
Ellis van Atten is medeorganisator van de kunstroute. ‘Op Burendag willen we laten zien dat het, na al die negatieve publiciteit, in Poelenburg ook anders kan’, vertelt ze. ‘Er wonen hier veel creatieve mensen, die het alleen maar leuk vinden om hun huis open te stellen. Het is toch leuk om elkaar te leren kennen door kunst?’
budget
De Poelenburgse kunstroute is een van de bijna zesduizend evenementen die dit jaar op en rond Burendag worden georganiseerd. Zowel bedrijven als particulieren kunnen iets leuks voor de buurt verzinnen en dit aanmelden op de website van Burendag.
Burendag wordt georganiseerd door het Oranje Fonds, dat sociale initiatieven steunt, en door het bedrijf Douwe Egberts. De dag werd voor het eerst georganiseerd in 2006 door Douwe Egberts. Die eerste editie trok 300.000 deelnemers. In 2008 haakte het Oranje Fonds aan. Inmiddels doen er volgens marktonderzoeker Ipsos jaarlijks zo’n miljoen mensen mee.
‘De aanleiding voor Burendag was een afnemende sociale samenhang in veel buurten’, zegt woordvoerder Jessica van Dijk van Douwe Egberts, dat natuurlijk ook denkt aan het imago van het merk.
Oranje Fonds en Douwe Egberts registreren de georganiseerde activiteiten en versturen pakketten met koffie, etenswaren en versieringen naar de deelnemers. Ook heeft het Oranje Fonds een bijdrage van maximaal 400 euro per activiteit beschikbaar gesteld. Om een bijdrage te krijgen moet een plan wel een blijvende verandering in de wijk bewerkstelligen. Woordvoerder Nerina Vilchez van het Oranje Fonds: ‘Denk bijvoorbeeld aan het bouwen van een bankje voor in de straat. Dat is iets waar de hele buurt nog lang plezier van heeft. We krijgen ook weleens aanvragen voor het organiseren van een barbecue, maar daar is het budget dus niet voor bedoeld.’ Wel is er geld beschikbaar als het gaat om een ontmoeting van mensen met verschillende culturele achtergronden. ‘Omdat het mensen op een duurzame manier bij elkaar brengt’, vertelt Vilchez.
Ook Poelenburg heeft geld gekregen. Van Atten: ‘We gaan met een groep aan de slag om de lokale buurttuin uit te breiden. Dat is nu al een belangrijk ontmoetingscentrum in de wijk. Het budget gebruiken we om bankjes en nieuwe planten neer te zetten.’
prettig gevoel
De organisatoren zijn vanzelfsprekend lovend, maar wat is nou echt de maatschappelijke impact van Burendag? ‘Er moet eigenlijk een evaluatie komen’, vindt hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam Beate Volker. ‘Ik heb daarover al eens contact gehad met het Oranje Fonds. Ik denk namelijk dat je met een activiteit die je één keer per jaar organiseert niet zo veel bereikt.’ Volker pleit voor het opstellen van langetermijndoelen voor een buurt. ‘Pas dan zie je echt structurele verandering.’
Een afnemende sociale samenhang in buurten ziet Volker overigens niet. ‘Die samenhang is nooit heel sterk geweest. Burenrelaties zijn niet de belangrijkste relaties die mensen hebben. Voor een prettig gevoel in de buurt is het al genoeg als mensen elkaar groeten en van elkaar weten achter welke deur ze wonen.’
Daarmee wil Volker niet zeggen dat Burendag geen maatschappelijk nut heeft. ‘Het kan sowieso geen kwaad. En zeker het samenbrengen van verschillende culturele groepen kan verbinding geven. Daarnaast kunnen bewoners natuurlijk altijd enthousiast worden door eenmalige acties, waardoor ze zelf vaker wat gaan organiseren.’
In Poelenburg is Ellis van Atten vooral benieuwd wat Burendag de wijk zal brengen. ‘Het is de eerste keer dat we dit organiseren, dus voor ons is het ook spannend.’ Voor de geïnteresseerde lezer heeft ze nog wel een tip: ‘De stadsboerderij bestaat vijftig jaar. Die is ook erg leuk om te bezoeken. Van daaruit worden mensen doorgestuurd naar de kunstroute.’ ?
