Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Duurzaamheid

‘Ernstige vervuiling in omgeving Chemours’

Rondom de chemische fabriek zouden mogelijk schadelijke concentraties GenX en PFOA zijn aangetroffen.

Luchtfoto van het Chemours-terrein in Dordrecht.
Luchtfoto van het Chemours-terrein in Dordrecht. Foto Bram van de Biezen/ANP

De omgeving van de Chemours-fabriek in Dordrecht is ernstiger vervuild dan gedacht. Dat meldt de Volkskrant vrijdag op basis van onderzoek uitgevoerd door toxicologen van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam.

De wetenschappers troffen op planten en gras in een omtrek van een kilometer rondom Chemours sporen aan van de stof GenX, in een concentratie die schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Daarnaast vonden ze het giftige perfluoroctaanzuur (PFOA). Die stof gebruikte Chemours tot 2012 bij de productie van teflon, voor anti-aanbaklagen in pannen. Nadat PFOA kankerverwekkend bleek te zijn, verruilde Chemours het voor GenX.

Lees ook: Is ons drinkwater in gevaar?

VU-onderzoeker Jacob de Boer zegt tegen de Volkskrant dat het opmerkelijk is dat vijf jaar later nog altijd sporen van PFOA aanwezig zijn in de omgeving van Chemours.

“Doordat gras en bladeren afsterven en gemaaid worden, zou je PFOA na vijf jaar alleen maar in lage concentraties terug moeten vinden. Op basis van de resultaten lijkt het er nu op dat Chemours mogelijk helemaal niet is getopt met PFOA.”

Chemours laat in een reactie weten dat het geen inhoudelijk commentaar kan leveren op het onderzoek. Wel spreekt het bedrijf de suggestie van VU-onderzoeker De Boer tegen. Chemours houdt vol dat PFOA sinds 2012 niet meer gebruikt wordt in de fabriek in Dordrecht.

Kankerverwekkend

Afgelopen mei stelde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vast dat omwonenden van Chemours, dat tot twee jaar geleden DuPont heette, jarenlang bloot hebben gestaan aan een hoge dosis PFOA. Bij een klein aantal mensen was de concentratie van PFOA in het bloed dusdanig hoog dat gezondheidseffecten niet ondenkbaar zijn. PFOA kan onder andere zorgen voor een te hoog cholesterol en een te laag geboortegewicht bij baby’s. Ook is de stof kankerverwekkend.

Lees ook: ‘We durven geen kraanwater te drinken’

Vijf jaar geleden stapte Chemours over op GenX. Die stof zou een veilig alternatief bieden voor PFOA. Sinds ongeveer een jaar maken omwonenden en wetenschappers zich echter ook zorgen over GenX. Ratten waarop het spul werd getest, ontwikkelden tumoren. Het RIVM schrijft op zijn website dat de “schadelijke effecten van GenX deels vergelijkbaar zijn met die van PFOA”.

In april sommeerde de provincie Zuid-Holland Chemours de lozing van GenX in de rivier de Merwede te beperken. Het bedrijf had een vergunning voor 6.400 kilo per jaar. Dat is nu ruim tweeduizend kilo. Ook de hoeveelheid GenX die Chemours in de lucht mag uitstoten, werd beperkt. Vorige maand stelde Rijkswaterstaat vast dat Chemours zich bij de lozing van GenX niet aan de vergunning heeft gehouden. De fabriek had verzuimd een verplichte waterzuiveringsinstallatie te gebruiken.