Zes doden bij Tempelberg-rellen

In Israël zijn vrijdag zes doden gevallen bij protesten en een steekpartij. Drie Palestijnse demonstranten kwamen om bij rellen in de oude stad van Jeruzalem en op de Westelijke Jordaanoever. Volgens het Rode Kruis raakten daarbij enkele honderden mensen gewond, schrijft persbureau AP.

Het geweld verspreidde zich vervolgens over de Westelijke Jordaanoever. Twee Israëliërs werden thuis doodgestoken in de nederzetting Halamish, vlakbij Ramallah. Een derde man overleed later aan zijn verwondingen en een vierde Israëliër raakte gewond. Volgens Israëlische hulpdiensten was de dader een 19-jarige Palestijn, die werd neergeschoten.

Demonstraties tegen veiligheidsmaatregelen

De rellen begonnen vrijdagochtend rond de Tempelberg. Moslims protesteren tegen de extra veiligheidsmaatregelen die vanaf vrijdag gelden. Zo worden moslimmannen jonger dan 50 jaar geweerd bij de Tempelberg en moeten bezoekers door een metaaldetector. Hiermee wilde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu nieuwe onlusten bij het vrijdagmiddaggebed voorkomen.

Uit protest besloten duizenden moslims op de straten rond de Tempelberg te gaan bidden. Op een aantal plekken hebben Israëlische troepen traangas en rubberkogels ingezet om Palestijnse stenengooiers te verdrijven. Een aantal zou geprobeerd hebben om door een politiebarricade te breken. Ook zou er met scherp geschoten zijn.

Twee slachtoffers werden volgens Palestijnse autoriteiten door Israëlische politie doodgeschoten in Oost-Jeruzalem. het zou gaan om een jongen van 17 en een man van 24. Het derde 18-jarige slachtoffer zou zijn gevallen in het plaatsje Abu Dis, vlakbij Jeruzalem. Hij zou volgens de Israëlische krant Haaretz meerdere keren geraakt zijn in zijn borst, en overleden zijn in een ziekenhuis in Ramallah.

Zo’n honderd demonstranten werden geraakt door rubberen kogels of scherpe munitie. Volgens de Israëlische politie zijn er vijf agenten gewond geraakt.

De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft vrijdagavond alle communicatie met Israël opgeschort, totdat het land de extra veiligheidsmaatregelen rond de Tempelberg beëindigt.

Metaaldetectoren

Aanleiding voor de extra veiligheidsmaatregelen was de dodelijke aanval op twee Israëlische agenten, precies een week geleden op de Tempelberg. Na die aanval werden metaaldetectoren geplaatst. Volgens premier Netanyahu blijven die ondanks het protest van moslims voorlopig staan.

De detectoren leverden eerder deze week al verschillende confrontaties op tussen Palestijnen en de Israëlische politie. Na een bespreking met de Palestijnse president Abbas riep de Turkse president Recep Tayyip Erdogan Israël op om de detectoren weg te halen. Maar volgens Netanyahu zijn ze nodig om te voorkomen dat mensen met wapens de Tempelberg kunnen bereiken. Met wegblokkades op wegen richting Jeruzalem zijn moslims die naar de Tempelberg wilden vrijdag tegengehouden.

Lees ook: Jeruzalem in 1967 en nu

Oproep tot kalmte

Moslimleiders en Palestijnse politici hebben gelovigen opgeroepen om tegen de veiligheidsmaatregelen in opstand te komen. De speciaal coördinator van de Verenigde Naties voor de vredesbesprekingen tussen Israël en Palestina roept op tot kalmte. Sinds de aanslag van vorige week zijn er al tientallen gewonden gevallen bij confrontaties tussen Palestijnen en de Israëlische politie.

De Israëlische agenten die vorige week omkwamen, werden volgens de politie beschoten met zelfgemaakte vuurwapens. De aanvallers kwamen uit Umm al-Fahm, een Arabische stad in Israël. Ze zouden ook messen bij zich hebben gehad. De drie werden door de politie gedood.

Na de aanval werd de Tempelberg afgesloten voor publiek. Dat gebeurde voor het laatst in 2014. Het vrijdagmiddaggebed, dat normaal gesproken door duizenden Palestijnen wordt bezocht, werd voor het eerst in zeventien jaar geannuleerd.