Principiële pijn tart de formatie

1 Embryokweek
De medische wetenschap kan steeds meer, maar voor sommige ziektes, zoals taaislijmziekte, loopt het onderzoek tegen grenzen aan. Embryokweek kan een doorbraak dichterbij brengen, maar ligt erg gevoelig. Vertrekkend VVD-minister Edith Schippers wilde mogelijk maken dat embryo's speciaal voor wetenschappelijk onderzoek worden gekweekt. Hoewel zij een aanzet heeft gegeven, krijgt het volgende kabinet de wijziging van de Embryowet op zijn bord.

De ChristenUnie is fel tegenstander: de partij vindt dat embryokweek 'niet getuigt van respect voor het leven'. Het CDA is minder uitgesproken. VVD en D66 juichen de wetenschappelijke vooruitgang juist toe, binnen strikte grenzen.

2 NIP-test
De niet-invasieve prenatale test, oftewel de NIPT of NIP-test, is de naam van een omstreden bloedonderzoek. Daarmee kan vanaf de elfde week van de zwangerschap een ongeboren kind worden getest op drie syndromen: Down, Edward en Pataus. De test is betrouwbaarder dan de combinatietest en veiliger dan de risicovolle vlokkentest. Sinds 1 april kunnen zwangere vrouwen ook in Nederland de test laten doen, maar alleen in het kader van een wetenschappelijke studie. Het komende kabinet zal moeten beslissen of de test in het basispakket komt en dus wordt vergoed.

4 Meerouderschap
Steeds meer kinderen groeien op met meer dan twee ouders. Dat is bijvoorbeeld het geval als een lesbisch en een homokoppel samen kinderen krijgen. Volgens de wet komt echter het juridisch ouderschap en het ouderlijk gezag toe aan maximaal twee ouders. Een advies van de Staatscommissie Herijking Ouderschap pleit voor uitbreiding via een nieuwe Meerouderschapswet. Het volgende kabinet moet met dit advies aan de slag.

VVD en D66 hebben het voorstel al omarmd door hun handtekening te zetten onder het Regenboog Stembusakkoord van homobelangenorganisatie COC. Het CDA ziet juridische bezwaren en de ChristenUnie vindt dat de 'biologische werkelijkheid' niet kan worden genegeerd.

5 Voltooid Leven
Het recht op een vrijwillig levenseinde werd tot leedwezen van D66 onverwacht een campagnethema. Het gevolg: ChristenUnie en D66 doken dieper de loopgraven in, wat een compromis niet makkelijk maakt - als het al mogelijk is. De discussie spitst zich toe op een initiatiefwet van D66 die euthanasie mogelijk maakt voor mensen die 'lijden aan een te lang geworden leven'.

Een commissie onder leiding van D66-senator Schnabel oordeelde dat de onder Paars tot stand gekomen Euthanasiewet, die diepe wonden sloeg bij de christelijke partijen, nog ruimte biedt en dat uitbreiding niet nodig is. D66-Kamerlid Pia Dijkstra wil doorgaan met haar initiatiefwet, ook al lijkt daar geen Kamermeerderheid voor. De VVD is verdeeld en het CDA is, net als de ChristenUnie, ronduit tegen.