Ook omgeving van Chemours verontreinigd
Dordrecht
Dat zeggen toxicologen van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam die oppervlakten in de buurt van de fabriek bemonsterden en analyseerden.
Op de bladeren van planten en op gras in een omtrek van meer dan een kilometer rondom de fabriek is de concentratie GenX volgens de wetenschappers zo hoog, dat het een mogelijk gevaar vormt voor de gezondheid. Ook het in het verleden gebruikte kankerverwekkende perfluoroctaanzuur PFOA (ook wel C8 genoemd) bleek op planten en bomen veel meer voor te komen dan werd aangenomen.
Het was vooral het hoge gehalte aan PFOA dat de onderzoekers van de VU opmerkelijk vonden. ‘Doordat gras en bladeren afsterven en gemaaid worden, zou je PFOA na vijf jaar alleen maar in lage concentraties moeten terugvinden’, zegt toxicoloog Jacob de Boer van de VU, die het onderzoek uitvoerde. ‘Op basis van de resultaten lijkt het er nu op dat Chemours mogelijk helemaal niet gestopt is met het gebruik van PFOA.’
De discussie over de veiligheid van Chemours voor werknemers en omwonenden sleept al jaren en leidt geregeld tot bemoeienis van de overheid. PFOA werd in 2013 op de lijst van zeer zorgwekkende stoffen van het Europees Chemicaliënagentschap opgenomen. Het Dordtse Chemours gebruikte de stof tussen 1970-2012 voor de productie van teflon, dat onder meer in antiaanbaklagen, pizzadozen en flosdraad zit. Het bedrijf stapte in 2012 over op het veiliger GenX, al zou deze stof volgens sommige toxicologen even slecht zijn voor de volksgezondheid als PFOA.
Volgens Martin van den Berg, toxicoloog van de Universiteit Utrecht, zijn de resultaten van het VU-rapport opzienbarend. ‘Nu deze concentraties bekend zijn, moeten mensen in de buurt van Chemours geen groenten meer uit eigen tuin eten’, zegt van den Berg. ‘De Nederlandse overheid moet zo snel mogelijk analyses uitvoeren om te kijken hoe groot het gevaar precies is voor de volksgezondheid. Het gif zit niet alleen op de bladeren, maar in het hele gewas. Planten nemen namelijk ook met hun wortels verontreinigd water op.
niet verbazingwekkend
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) trof een paar maanden eerder bij een bloedonderzoek onder 382 mensen in de omgeving van Chemours al concentraties tot wel 147 nanogram PFOA per milliliter bloed aan – ruim boven de veilig geachte grens van 89 nanogram. RIVM-woordvoerder Harald Wychelt vindt het niet verbazingwekkend dat PFOA nog in en rond de fabriek wordt aangetroffen. ‘PFOA is een verbinding die zeer langzaam uiteenvalt’, zegt hij. ‘Maar naar de hoogte van deze concentraties bij planten moeten we wel serieus gaan kijken.’
Chemours kan op dit moment geen commentaar geven op de onderzoeksresultaten. Wel kan het bedrijf met zekerheid zeggen dat PFOA sinds 2012 niet meer op de locatie in Dordrecht wordt gebruikt.
Volgens het bedrijf zijn ‘verdere berekeningen nodig om aan te tonen dat PFOA van de grond en het grondwater naar het gras en de bladeren van bomen heeft kunnen komen’. <