Russische media hebben het alweer gehad met Trump

Het Trump-seizoen in de Russische media heeft een half jaar geduurd. In de herfst werd de Amerikaan binnengehaald als 'de frisse lucht in een kamer die al decennia niet gelucht is'. Nu vergelijkt de krant Moskovski Komsomolets de hoop op Trump met de sneeuw dit weekend in Moskou: ze smelt voor je ogen.

'Clownesk'

De tot voor kort zo Trump-gezinde staatsmedia zegden de afgelopen dagen één voor één hun vertrouwen op in de Amerikaanse president. Ineens worden Trumps optredens omschreven als 'clownesk' en 'tragisch'. Trumps uitspraken over buitenlandbeleid zijn 'tegenstrijdig' en 'onbegrijpelijk'. 'De Amerikaanse president is niet te volgen zonder een flinke slok op', meent Komsomolskaja Pravda, de grootste tabloid van Rusland. Dit weekend vatte Moskovski Komsomolets de stemming kort en bondig samen: 'Het is tijd om onze liefdesaffaire met Trump te beëindigen.'

De modetrends in de Russische media worden voor een groot deel gezet door de regering. Gebruikelijk op vrijdagmiddag, als een medewerker van president Poetin de media-agenda voor de komende week doorneemt met de bazen van de grote televisiezenders. Persbureau Bloomberg ving de recentste opdracht uit het Kremlin op: minder Trump op de buis. Het Kremlin spreekt van een gerucht.

De staats-tv lijkt te hebben geluisterd. Voor het eerst in maanden kwam Trump zondagavond nauwelijks voor in het toonaangevende programma Nieuws van de Week. Het ontslag van Trumps pro-Russische veiligheidsadviseur Michael Flynn bleef onvermeld.

De twijfel in Moskou heeft toegeslagen nu de toon uit Washington anders blijkt dan de campagne van Donald Trump beloofde. Als kandidaat zinspeelde Trump op goede relaties met president Poetin, op de erkenning van de geannexeerde Krim als Russisch grondgebied en op terugtrekking uit de 'achterhaalde' NAVO, het bondgenootschap dat Rusland als vijand beschouwt.

Maar in het Witte Huis van president Trump echoën de afgelopen dagen standpunten die doen denken aan de vorige bewoners. Trumps team spreekt van 'Russische agressie' in Oekraïne die 'in strijd is met internationaal recht' (James Mattis, minister van Defensie). Van de Krim die 'AFGEPAKT' is door Rusland (president Trump). En van 'onwrikbare steun voor de NAVO' (vicepresident Mike Pence).

Trump speelt steeds meer volgens 'de oude regels', stelde senator Franz Klintsjevitsj zondag tegen persbureau Interfax. Hij en andere volksvertegenwoordigers raken ongerust. De schuld schuiven ze in de schoenen van de Amerikaanse binnenlandse politiek en in die van Trump zelf. 'Hij wordt van alle kanten aangevallen en lijkt daar steeds kwetsbaarder voor', aldus Klintsjevitsj. 'Ik zie niet in hoe de verhouding tussen Rusland en de Verenigde Staten nu kan verbeteren, ondanks de oprechte intentie van Rusland om beter met elkaar om te gaan.'

Andere Russische functionarissen richten hun pijlen op westerse media. Die zouden zo heftig campagne tegen Rusland hebben gevoerd dat contact met het Kremlin te riskant geworden is voor Trump. Nog maar even geen handen schudden met Poetin dus.

De Russische president liet dit weekend doorschemeren niet langer te willen afwachten. Zaterdag besloot Poetin per decreet dat Rusland paspoorten uit separatistenregio's in Oost-Oekraïne voortaan erkent. Ook kentekenplaten, schooldiploma's en andere identiteitsdocumenten uit rebellengebied zijn vanaf nu geldig in Rusland. Het Kremlin spreekt van een 'humanitaire maatregel'.

Oost-Oekraïne

Het decreet zet grote druk op het internationale vredesproces over Oost-Oekraïne. Dat heeft als doel om de separatistengebieden als autonome regio's bij Oekraïne te houden. Poetins erkenning van paspoorten uit Oost-Oekraïne laat zien dat Rusland andere plannen heeft, klinkt het in Kiev. 'Deze stap staat gelijk aan een complete vernietiging van het vredesproces', stelde Oleksandr Toertsjinov van de Oekraïense veiligheidsraad zondagavond.

Druk op dat vredesproces betekent druk op Trumps team om beslissingen te nemen over Oost-Oekraïne. En daarmee ook over de verhouding met Rusland.